عنوان : نقش آموزش رفتارهاي شهروندي در شعور جمعي اعضاء سازمان دانش آموزي
دانشگاه آزاد اسلامي
واحد تهران مركزي
دانشكده روانشناسي و علوم اجتماعي ، گروه علوم اجتماعي
پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد ( M.A )
گرايش جامعه شناسي
عنوان :
نقش آموزش رفتارهاي شهروندي در شعور جمعي اعضاء سازمان دانش آموزي
(مورد مطالعه:اعضاء تشكل پيشتازان و فرزانگان دبيرستان هاي تهران سال۱۳۹۲)
استاد راهنما :
دكتر فرح تركمان
استاد مشاور:
دكتر عليرضا قبادي
براي رعايت حريم خصوصي نام نگارنده پايان نامه درج نمي شود
(در فايل دانلودي نام نويسنده موجود است)
تكه هايي از متن پايان نامه به عنوان نمونه :
(ممكن است هنگام انتقال از فايل اصلي به داخل سايت بعضي متون به هم بريزد يا بعضي نمادها و اشكال درج نشود ولي در فايل دانلودي همه چيز مرتب و كامل است)
فهرست مطالب:
فصل اول كليات طرح.................................................... ۱
۱-۱ بيان مسأله........................................................ ۲
۱-۲ هدف هاي تحقيق................................................ ۳
۱-۳ اهميت موضوع تحقيق و انگيزه انتخاب آن................. ۳
۱-۴ سؤالات و فرضيه هاي تحقيق(بيان روابط بين متغير هاي مورد مطالعه)......۵
۱-۵ مدل تحقيق......................................................... ۶
۱-۶ تعاريف عملياتي متغيرها و واژه هاي كليدي............... ۷
۱-۶-۱ شعور جمعي.................................................... ۷
۱-۶-۲ رفتارهاي شهروندي.............................................. ۸
۱-۶-۳ سازمان دانش آموزي............................................ ۹
۱-۷ روش تحقيق...................................................... ۱۰
۱-۸ قلمرو تحقيق...................................................... ۱۱
۱-۹ جامعه آماري و حجم آن......................................... ۱۲
۱-۱۰ محدوديت ها و مشكلات تحقيق............................ ۱۳
فصل دوم:نظريات تحقيق............................................... ۱۴
مقدمه....................................................................... ۱۵
۲- ۱ سير تكاملي تعيين اجتماعي تفكر.......................... ۱۷
۲-۲ مفهوم معرفت...................................................... ۲۶
۲-۲-۱ رابطه معرفت وآموزش......................................... ۲۶
۲-۲-۲ رابطه معرفت وكنش............................................. ۲۸
۲-۳ معرفت به مثابه فرهنگ......................................... ۳۱
۲-۴ شعور جمعي........................................................ ۳۴
۲-۵ مفهوم شهروندي.................................................... ۳۹
۲-۶ شعور جمعي و شهروندي........................................ ۴۳
۲-۷ چارچوب نظري تحقيق............................................. ۴۴
۲-۸ پيشينه تحقيقات.................................................. ۴۶
فصل سوم روش شناسي تحقيق..................................... ۵۳
مقدمه....................................................................... ۵۴
۳-۱ روش شناسي........................................................ ۵۴
۳-۲ روش تحقيق......................................................... ۵۶
۳-۳ جامعه آماري و نمونه گيري........................................ ۵۷
۳-۴ حجم نمونه و روش اندازه گيري................................. ۵۸
۳-۵ ساخت ابزار تحقيق................................................ ۵۹
۳-۶ ابزار جمع آوري اطلاعات........................................... ۶۱
۳-۷ روش تجزيه و تحليل داده ها..................................... ۶۲
فصل چهارم:تجزيه و تحليل يافته هاي تحقيق.................... ۶۳
مقدمه....................................................................... ۶۴
۴-۱ آمار توصيفي........................................................ ۶۴
۴-۱-۱ متغيرهاي زمينه اي............................................. ۶۵
۴-۱-۱-۱ تفكيك نمونه بر حسب متغير سن....................... ۶۵
۴-۱-۱-۲ جدول بافت نگار متغير سن................................ ۶۶
۴-۱-۱-۳ تفكيك نمونه بر حسب متغير مدت عضويت.......... ۶۷
۴-۱-۱-۴ تفكيك نمونه بر حسب متغير عضويت در تشكل..... ۶۸
۴-۱-۱-۵ تفكيك نمونه بر حسب متغير آموزش شهروندي..... ۶۹
۴-۱-۱-۶ تفكيك نمونه بر حسب سوال ۱۱........................ ۷۰
۴-۱-۱-۷ تفكيك نمونه بر حسب متغير مشاركت مدني....... ۷۱
۴-۱-۱-۸ تفكيك نمونه بر حسب متغير مشاركت سياسي... ۷۲
۴-۱-۱-۹ تفكيك نمونه بر حسب متغير مشاركت اجتماعي.... ۷۳
۴-۱-۱-۱۰ تفكيك نمونه بر حسب متغير مشاركت ملي........ ۷۵
۴-۱-۱-۱۱ بررسي ميانگين ابعاد مشاركت به تفكيك جنسيت....۷۶
۴-۲ آمار استنباطي:...................................................... ۷۷
۴-۲-۱ بررسي نرمال بودن داده ها .....................................۷۹
۴-۲-۲ بررسي فرضيه اصلي............................................. ۷۹
۴-۲-۲-۱ بررسي اثر آموزش هاي شهروندي بر مشاركت ملي...۸۰
۴-۲-۲-۲ بررسي اثر آموزش هاي شهروندي بر مشاركت سياسي....۸۱
۴-۲-۲-۳ بررسي اثر آموزش هاي شهروندي بر مشاركت اجتماعي....۸۲
۴-۲-۲-۴ بررسي اثر آموزش هاي شهروندي بر مشاركت مدني........۸۳
۴-۲-۲ -۵ كميت و كيفيت بهره گيري از كلاس هاي آموزش شهروندي در شعور جمعي اعضاءسازمان دانش آموزي تأثير دارد......۸۴
۴-۲-۲-۷ بررسي اثر رضايت دانش آموزان از مربيان بر شعور جمعي دانش آموزان...........۸۶
۴-۲-۳ آيا مشاركت مدني، سياسي، اجتماعي و ملي دانش آموزان دختر و پسر داراي تفاوت معني داري است؟......۸۷
۴-۲-۴ آيا رضايت از كلاس، علاقه به شركت در كلاس و ميزان شركت در كلاس دانش آموزان دختر و پسر داراي تفاوت معني داري است؟.....۸۹
۴-۲-۵ مدل تحقيق.............................................................. ۹۱
فصل پنجم:نتيجه گيري و پيشنهادات.................................... ۱۰۱
مقدمه............................................................................. ۱۰۲
۵-۱ نتيجه گيري............................................................... ۱۰۲
۵ - ۲ پيشنهادات حاصل تحقيق............................................ ۱۰۶
۵- ۳ پيشنهادات پژوهشي................................................ ۱۰۷
فهرست منابع فارسي...................................................... ۱۰۸
فهرست منابع انگليسي................................................... ۱۰۹
چكيده:
پژوهش حاضر با عنوان «نقش آموزش رفتارهاي شهروندي در شعور جمعي اعضاء سازمان دانش آموزي(مورد مطالعه:اعضاء تشكل پيشتازان و فرزانگان دبيرستان هاي تهران سال۱۳۹۲)» به روش پيمايشي از نوع توصيفي و تبييني و با ابزار پرسشنامه ي محقق ساخته با ضريب پايايي ۸۸/۰ بر روي يك نمونه ۴۲۴ نفري شامل(۲۱۲ نفر عضو پيشتازان (پسر) و ۲۱۲ نفر عضو فرزانگان (دختر))انجام گرفت.نمونه مورد نظر با روش نمونه گيري تصادفي و سهميه اي از ميان دانش آموزان دبيرستانهاي تهران، انتخاب شدند. با توجه به گستردگي مفهوم شعور جمعي و تقارب معنايي با فرهنگ شهروندي؛ « مشاركت مدني »، « مشاركت سياسي »، « مشاركت اجتماعي» و « مشاركت ملي »به عنوان مولفه هاي شعور جمعي در نظر گرفته شدند و بر اساس آنها پرسشنامه اي با ۳۴ سوال تنظيم و توسط جامعه نمونه تكميل شد. جهت بررسي فرضيه هاي تحقيق از آزمون همبستگي اسپيرمن و آزمون من ويتني استفاده شد. مدل تحقيق مورد نظر از طريق تحليل مسير بررسي شد و ضرايب تحليل مسير از طريق رگرسيون بدست آورده شد. با توجه به نتايج بدست آمده، ميزان اثر مستقيم متغير مشاركت مدني بر شعور جمعي برابر ۲۵/۰(ضريب بتا استاندارد شده رگرسيوني) مي باشد. اثر مستقيم مشاركت سياسي بر شعور جمعي برابر ۵۶/۰ مي باشد. اثر مستقيم مشاركت اجتماعي بر شعور جمعي برابر ۲۶۹/۰ مي باشد. اثر مستقيم مشاركت ملي بر شعور جمعي برابر ۳۲/۰ مي باشد و اثر مستقيم اموزش شهروندي بر شعور جمعي برابر ۶۵۷/۰ مي باشد. بنابر اين مي توان نتيجه گرفت: آموزش شهروندي بيشترين تاثير را بر شعور جمعي دارد.
فصل اول: كليات طرح
۱-۱- بيان مسأله
از آن جايي كه هر انساني به صورت شخص، اجتماعي زاده نمي شود، بلكه از طريق آموزش هاي پي گير در خانواده و سپس در مدرسه و جامعه، به صورت يك انسان اجتماعي تبديل مي شود. نقش آموزش و در پي آن شناخت و معرفت ناشي از آن مهم و اساسي شمرده مي شود.در دوران كودكي تربيت در خانواده صورت ميگيرد و با پا گذاشتن به مدرسه آموزش هاي خانواده در مدرسه ادامه پيدا كرده و كودك در پي اين آموزش ها اجتماعي مي شود و به دنبال اين اجتماعي شدن مي تواند فردي مسئول در قبال جامعه و شهر و محيط زندگي خود پرورش يابد يا فردي غير مسئول نسبت به رفتار خود با ديگران و محيط زندگي خود.بنابراين آموزش هاي دوران كودكي و نوجواني و همچنين تداوم آن در بزرگسالي مي تواند در توانمند كردن افراد و در پي آن توانمندي جامعه مؤثر باشد.
سازمان دانش آموزي در مدارس مي تواند به صورت متمركزتر اين آموزش هارا به منظور ارتقاء شعور جمعي دانش آموزان به آنان منتقل نمايد. شعور جمعي، معرفتي است كه توسط جامعه شكل مي گيرد و تأثير گذار بر نظم اجتماعي مي باشد، كه يكي از عناصر مهم و حياتي در بقاء و دوام هر جامعه اي مي باشد و هرچه نظم و انسجام اجتماعي بيشتر باشد، زندگي براي افراد آن جامعه خوشايندتر و دلپذيرتر است و تعالي همه جانبه افراد آن جامعه را باعث مي شود.
اين تحقيق به دنبال پاسخ به اين سئوال است كه آيا آموزش هايي كه در سازمان دانش اموزي به اعضاء اين سازمان داده مي شود آ ن ها را توانمندتر و مسئول تر نموده و موجب ارتقاء رفتار هاي شهروندي و در پي آن ارتقاء شعور جمعي افراد عضو مي شود؟ آيا آموزش شهروندي تأثيري در ميزان مشاركت سياسي،اجتماعي، مدني وشعور جمعي داشته است؟
۲-۱- هدف هاي تحقيق
هدف كلي اين پژوهش از آنجا كه به يك مسئله اجتماعي مي پردازد،كاربردي است وهدف اصلي شامل: - شناخت نقش آموزش رفتار هاي شهروندي در وضعيت شعور جمعي اعضاء سازمان دانش آموزي مي باشد.به منظوررسيدن به هدف كلي،دستيابي به اهداف فرعي زير لازم است:
۱) تعيين نقش آموزش رفتارهاي شهروندي دانش آموزان عضو سازمان دانش آموزي در ابعاد شعور جمعي (مشاركت مدني،مشاركت سياسي، مشاركت اجتماعي، مشاركت ملي)آنان.
۲) شناسايي وضعيت كميتي(ساعات شركت در جلسات،سابقه عضويت)و وضعيت كيفي (علاقه به مباحث ارائه شده و رضايت از آموزش دهنده)و تأثير آن در شعور جمعي دانش آموزان عضو سازمان دانش آموزي.
۳) تعيين تفاوت شعور جمعي دانش آموزان عضو سازمان دانش آموزي از نظر جنسيت
۳-۱- اهميت موضوع تحقيق و انگيزه انتخاب آن
در آسيب شناسي هويت جمعي، در جوامع امروزي شاهدانحرافات متنوع و رو به تزايدي هستيم كه موجب به هم ريختگي در هويت و شعور جمعي شده و در پي آن اختلال در نظم و انسجام اجتماعي را موجب مي شود. مسائل و مشكلات عديده اي كه در بعد اجتماعي و سياسي فراروي كشور قرار گرفته است نيز شايان توجه مي باشد بحران ها و شورشهاي اجتماعي، هنجار شكني، ارزش ستيزي، زير پاگذاشتن قوانين و مقررات اجتماعي و مهمتر از همه بي توجهي به ارزشهاي اجتماعي چالش اساسي را فراروي جامعه قرار داده است. كه شايد كليد اصلي اين معما، بازانديشي و تأملي مجدد بر وظايف و اهداف نظام آموزشي باشد كه در كانون آن تربيت شهروندي قرار دارد، مقوله اي كه غفلت از آن مي تواند نتايج زيان بار تر از آنچه تاكنون تجربه كرده ايم، به دنبال داشته باشد.
آموزش و پررش رسمي وسيله مهمي براي تبديل يك جامعه نامتجانس به جامعه اي يگانه و يك پارچه از طريق توسعه و تقويت فرهنگ و هويت مشترك است.از اين رو ظهور دولت هاي ملي با ايجاد نظام هاي آموزشي همگاني متقارن بوده است. نهاد هاي آموزشي وظايف خطيري در ايجاد يگانگي و انتقال ارزش ها بر عهده دارند.
سازمان دانش آموزي، به عنوان يك نهاد آموزشي در درون مدارس مي تواند به اين مهم بپردازد. و در صورت اثبات عملكرد مناسب آن ها مي تواند فراگيرتر شده و با گسترش دامنه فعاليت آن در سازمان هاي مشابه موجبات ارتقاء شعور جمعي جامعه را فراهم آورد.
امكانات و فرصتهاي متعددي در اختيار نظام آموزش و پرورش قرار دارد كه مي توان از آن در جهت تربيت شهروندي بهره گرفت كه از جمله مهمترين آنها افزايش توجه به اين مقوله در برنامه هاي درسي مدارس بصورت يك برنامه درسي ويژه تحت عنوان «آموزش شهروندي» است. علاوه براين مي توان از طريق آموزش معلمان و ساير پرسنل مدرسه، فضاي مناسبي را براي آموزش شهروندي در سطح مدرسه و كلاس درس فراهم آورد و از كليه فرصتهايي كه بصورت رسمي و غير رسمي در اختيار مدارس و معلمان قرار دارد،در اين راستابهره گرفت.
امروزه در كشورهاي بزرگ جهان بخش عظيمي از تحقيقات و منابع، مصروف كشف اين حقيقت مي شود كه شهروند مطلوب بايد داراي چه خصوصياتي باشد و چگونه مي توان اين ويژگي ها را در اقشار مختلف جامعه توسعه داد. در مطالعه اي كه با مشاركت بيش از بيست كشور جهان تحت عنوان «مطالعات شهروندي» انجام گرفته است. اهميت تخصيص موارد فوق آشكار مي شود و اين در حالي است كه متأسفانه اكنون توجه چنداني به آموزش بنيادين شهروند خوب نمي شود. شهروندي مفهومي چندبعدي و داراي معاني مختلف است كه اين اختلاف از تفاوت فلسفه هاي حاكم بر هر جامعه و ارزش هاي آن نشأت مي گيرد. اما فاكتوري كه بيشتر مورد توجه جامعه شناسان است انطباق تعريف شهر با شهروند است. نتايج مطالعات نشان داده كه مفهوم شهروندي حداقل شامل چهار عنصر اصلي «هويت ملي، تعلقات اجتماعي و فرهنگي و فرامليتي، نظام اثربخش حقوقي و مشاركت مدني و سياسي است.» اين مفاهيم داراي ارتباط دروني و تعامل با يكديگرند و در حقيقت چهار انعكاس يك واقعيت هستند، يعني مفهوم شهروندي.
۴-۱- سؤالات و فرضيه هاي تحقيق(بيان روابط بين متغير هاي مورد مطالعه):
- سؤالات تحقيق
۱) آيا نمود رفتار هاي شهروندي در بين دانش آموزان عضو سازمان دانش آموزي يكسان است؟
- آيا مدت آموزش، تفاوتي در شعور جمعي اعضاءسازمان دانش آموزي ايجاد مي كند؟
۲) چه عواملي در متفاوت بودن رفتار هاي شهروندي و شعور جمعي نقش دارد؟
- آيا دختران و پسران بطور يكسان از اين آموزش ها بهره برده اند؟
۳) آيا كميت و كيفيت بهره گيري از كلاس هاي آموزش شهروندي در شعور جمعي اعضاءسازمان دانش آموزي تأثير داشته است؟
۴) آيا آموزش هاي هدفمند به منظور ارتقاء رفتار هاي شهروندي در بين اعضاء سازمان دانش آموزي در ابعاد شعور جمعي( مشاركت مدني، مشاركت سياسي، مشاركت اجتماعي،مشاركت ملي) آنان تأثير دارد؟
۵) جامعه پذيري شهروندي چگونه در شعور جمعي اعضاء سازمان دانش آموزشي تأثير مي گذارد؟
- فرضيه هاي تحقيق
فرضيه اصلي:
۱- آموزش هاي هدفمند به منظور ارتقاء رفتار هاي شهروندي در بين اعضاء سازمان دانش آموزي در ابعاد شعور جمعي( مشاركت مدني،مشاركت سياسي،مشاركت اجتماعي،مشاركت ملي)آنان تأثير دارد.
فرضيه هاي فرعي:
- آموزش هاي شهروندي برارتقاء مشاركت ملي اعضاءسازمان دانش آموزي موثر است.
- آموزش هاي شهروندي برارتقاء مشاركت مدني اعضاءسازمان دانش آموزي موثر است.
- آموزش هاي شهروندي برارتقاء مشاركت سياسي اعضاءسازمان دانش آموزي موثر است.
- آموزش هاي شهروندي برارتقاء مشاركت اجتماعي اعضاءسازمان دانش آموزي موثر است.
- كميت و كيفيت بهره گيري از كلاس هاي آموزش شهروندي در شعور جمعي اعضاءسازمان دانش آموزي تأثير دارد.
- سابقه عضويت در سازمان دانش آموزي، تفاوت در شعور جمعي اعضاءسازمان دانش آموزي ايجاد مي كند.
- علاقه به شركت در كلاس هاي سازمان دانش آموزي ،سبب ارتقاء شعور جمعي دانش آموزان مي شود.
-رضايت دانش آموزان از مربيان بر شعور جمعي دانش آموزان تاثير دارد.
۵-۱- مدل تحقيق
در اين تحقيق شعور جمعي و رفتار هاي شهروندي تحت تأثير معرفت و شناخت حاصل از محيط پيرامون، خصوصا آموزش هاي هدفمند ارائه شده توسط سازمان دانش آموزي مورد بررسي قرار ميگيرد.
اين تحقيق در چارچوب جامعه شناسي معرفت و نظريه هاي پيرامون آن صورت مي گيرد. در جامعه شناسي معرفت، جامعه شناسان به دنبال كشف ارتباط ميان پديدارهاي اجتماعي بوده اند، در يك سوي اين رابطه معرفت ( انواع مختلف نظام هاي فكري، انديشه و فرهنگ، فراورده هاي ذهني، معرفت علمي، معرفت ديني، فلسفي، سياسي، حقوقي و هنري و ....) و در جانب ديگر شرايط اجتماعي و وجودي ( عوامل نهادي، ساختي، شخصيتي، فرهنگي، سياسي و ....) قرار دارد.جامعه شناسان معرفت مي خواهند چگونگي اين ارتباط را دريابند. و فرايندي را كه از طريق آن انواع معرفت شكل مي گيرد و ثبات و تحول مي يابد بررسي كنند.
تعداد صفحه : ۱۲۵
قيمت : ۱۴۷۰۰ تومان