پزشكي يا طب كودكان در ابتدا چيزي وراي طب افراد بالغ نبوده و همواره موضوعي پاياپاي بوده و هست اگرچه در نوع درمان و نحوهي برخورد و نگهداري تفاوت هايي وجود دارد اما از لحاظ پيشينه اين دو مقوله در كنار يكديگر بوده اند و هر جامعه اي نيازمند حفظ آينده و سرمايه هاي خود كه همان كودكان هستند، مي باشد. طب اطفال نيازمند نگرشي خاص بوده و نمي توان با كودكان همان گونه كه با افراد بالغ رفتار مي شود، رفتار نمود. موقعيت رشد و تأثيرپذيري بالاي كودكان شرايطي را ايجاد مي كند كه باتوجه به آن بايد نگاه و روش و فضايي مخصوص به آنها در نظر گرفته شود.
تاريخچه طب اطفال بر مي گردد به قرن نهم و رازي پزشك معروف ايراني كه اولين كتاب را در زمينه بيماري هاي كودكان نوشته است و به همين دليل برخي از تاريخ نگاران علم پزشكي او را پدر طب اطفال خوانده اند. معلم وي علي ابن سهل ربان آل طبري بحث هايي در اين زمينه در كتاب خود فردوس الحكمه داشته است. اولين كار در رابطه با طب اطفال در دنياي غرب كتاب بچه هاي سيركا در سال 1530 ميلادي توسط توماس فاير است كه خود ملهم از كارهاي رازي و ابن سيناست.
طب اطفال به صورت مجزا از علم طب به طور واضح در قرن نوزدهم در لندن در بيمارستان كودكان در خيابان اورماند در سال 1852 شكل گرفته است.
اين بيمارستان از قديمي ترين بيمارستان هاي اطفال در دنياي انگليسي زبان هاست.
در همان سال ها پزشك مهاجر آلماني بنام آبراهام جاكوب در زمينه اطفال شروع به كار كرده كه وي را پدر طب اطفال امريكا مي دانند. (قرباني، 1390، ص 6)
2-3. تاريخچه مراكز درماني و درماني كودكان در ايران
سازمان هاي بهداشتي و درماني كشور ايران از گذشته تا به امروز را مي توان به اين ترتيب نام برد؛
- مجلس حفظ الصحيه كه به منظور تأمين بهداشت و درمان و آموزش پزشكي بوده، به دنبال كنفرانس صحي بين المللي منعقد شده در پاريس (1279 هـ. ش) در تهران در سال 1284 هـ. ش تشكيل شد.
- اداره كل صحيه مملكتي؛ در سال 1300 هـ ش در يكي از كابينه هاي دوره قاجاريه وزارت كشور شامل چند اداره بود كه اين اداره كل از آنها بود.
- اداره كل بهداري؛ در سال 1313 هـ . ش اداره صحيه مملكتي به اداره كل بهداري تغيير نام داد و به مرور تأسيساتي در شهرستان ها به وجود آمد.
- وزارت بهداري؛ طبق ماده 3 از قانون اصلاح بودجه سال 1320 هـ . ش اداره كل بهداري به وزارت بهداري تغيير نام داد.
- وزارت بهداشت، درمان آموزش پزشكي در سال 1364 وزارت بهداري منحل و اين وزارت بجاي آن تشكيل شد.(قرباني، 1390)
اين روند تغيير نام و تغيير در گسترهي فعاليتها در ايران جهت افزايش كارايي و مديريت مناسب با بهرهوري بالاتر بوده است.
مراكز درماني در ايران به گذشته هاي خيلي دور بر مي گردند بيمارستان هاي متعددي ايران و اطراف آن عموماً به همت ايرانيان بنا گرديده و ثمره آن به جهان پزشكي آن دوران رسيده است. بيمارستان جندي شاپور، بيمارستان ري، بيمارستان نيشابور، بيمارستان عضدي و بيمارستان معزالدوله ديلمي از جمله اين بيمارستان ها بودند، اما ساخت اولين بيمارستان به سبك غربي به دوره قاجاريه بر مي گردد.
ساخت بيمارستان مركز طبي كودكان در سال ۱۳۳۷ توسط مرحوم دكتر حسن اهري پيشنهاد شد. ايشان فكر ساخت اين مركز را ره آورد سفري دانست كه به همراه مرحوم دكتر محمد قريب بنيانگزار طب نوين اطفال ايران به شهر مونترال كانادا براي شركت در نهمين كنگره بين المللي بيماريهاي كودكان داشتند. در اين سفر ايشان از بيمارستان هاي كودكان آن شهر و شهر تورنتو و چند مركز علمي ويژه كودكان در آمريكا بازديد داشتند. از آنجائيكه بسياري از آن مراكز توسط نيكوكاران با توان مالي متفاوت، حمايت مي شد ايشان در تحقق اين هدف بر روي كمك افراد و سازمانهاي نيكوكار برنامه ريزي كرده و به عنوان اولين گام، اندوخته خود را در فروردين سال ۱۳۴۰ براي اين منظور اهدا كرد. پس از آن با ارائه شواهد و آمار موجود در مورد مرگ و مير و شيوع بيماريهاي كودكان به نيكوكاران، نظر آنها را جهت ساخت اين مركز جلب نمود.
همكاري دكتر فرهاد و دكتر قريب در تحقق اين هدف نيز تأثير بسزائي داشت اما از آنجائيكه اين مبالغ نمي توانست پاسخگوي هزينه هاي ساخت و تجهيز اين بيمارستان باشد به ناچار از سازمان هاي ملي و دولتي استمداد طلبيدند و سرانجام موضوع ساخت اين مركز در برنامه سوم دولت قرار گرفت و مسئوليت اجراي اين طرح در دي ماه ۱۳۴۰ به خود دكتر اهري واگذار شد. ايشان در طراحي اين بيمارستان از نقشه بيمارستانهاي اطفال كانادا، آمريكا و سوئيس الگو گرفت و بالاخره در مهرماه سال ۱۳۴۲ عمليات ساختماني بيمارستان آغاز شد.
در ساخت و تجهيز بيمارستان علاوه بر كمك خيرين، سازمان برنامه وقت، دانشگاه تهران و جمعيت شير و خورشيد ايران مشاركت داشتند و خريد تجهيزات خارجي بيمارستان با واسطه صليب سرخ جهاني صورت گرفت و بدين ترتيب صرفه جويي قابل توجهي در صرف اعتبارات آن بعمل آمد. دكتر اهري همزمان با تصويب طرح ساخت اين مركز، جمعيتي را به نام جمعيت طرفداران مركز طبي كودكان تشكيل داد كه اولين جلسه اين جمعيت در آذرماه ۱۳۴۰ تشكيل و در سال ۱۳۴۴ به ثبت رسيد و داراي شخصيت حقوقي شد.
در آبان ماه سال ۱۳۴۶ با جلب نظر مسئولين دانشگاه تهران و تصويب آئين نامه هاي مربوطه، اداره مركز به جمعيت طرفداران مركز طبي واگذار شد و جمعيت نيز مسئوليت آماده سازي و افتتاح مركز را برعهده گرفت. سه ماه پس از اين واقعه يعني در ۲۸ اسفند ماه ۱۳۴۶ مصادف با عيد سعيد غدير دو واحد درمانگاهي فيزيوتراپي و دندانپزشكي مركز نيز افتتاح شد. بدنبال آن در ارديبهشت سال ۱۳۴۷درمانگاه بهداشت كودكان و در شهريور همان سال درمانگاه بيماري هاي كودكان و بخش يك بستري بيماران آماده گرديد. سرانجام در پانزدهم آبانماه سال ۱۳۴۷ ساير بخش هاي بيمارستان آماده و بيمارستان رسما" افتتاح شد.دانلود پايان نامه مركز درماني و حمايت از كودكان سرطاني بارويكرد معماري سبز
در ابتدا بيمارستان با بخش هاي عفوني، كليه، خون، غدد، جراحي، اورژانس و درمانگاه هاي تخصصي شروع به كار كرد اما بتدريج با پيشرفت علم و تكميل كادر علمي بيمارستان بخش هايي همچون گوارش، ايمونولوژي و آلرژي، قلب، نوزادان، روماتولوژي، اعصاب ، جراحي اعصاب، ارولوژي، ارتوپدي وساير بخشهاي فوق تخصصي و پاراكلينيك به آن اضافه شد. در سال ۱۳۶۷ عمليات ساخت ساختمان شماره ۳ آغاز و در سال ۱۳۷۹ به اتمام رسيد.
پروژه عظيم ساخت ساختمان شماره ۲ بيمارستان كه امكان افزايش بخشها و تختهاي بستري را فراهم مي ساخت طي سالهاي متمادي توسط رؤساي مختلف بيمارستان من جمله دكتر رباني، دكتر ميلاني و دكتر موحدي و مديريت آقاي مخبر پيگيري مي شد كه سرانجام طي سالهاي ۱۳۹۰-۱۳۸۸ با همت دكتر رباني و با مديريت دكتر محمدپور و دكتر رضايي رسما افتتاح و مورد بهره برداري قرار گرفت.
(chmc.tums.ac.ir ،1393)