عوامل مؤثر بر بهزيستي روان شناختي

عوامل مؤثر بر بهزيستي روان شناختي

عوامل مختلفي بهزيستي رو در معرض تغيير مي كنه. ويلسون (1967) نشون داد كه عوامل غير شخصيتي، بهزيستي رو تحت اثر قرار ميدن. اون گفت افراد خوشحال و راضي، آدمايي جوون، سالم، تحصيل كرده، با درآمد بالا، برون گرا، خوش بين بدون نگراني، مذهبي، متأهل، با عزت نفس بالا، با روحيه خوشحال، برخوردار از هوش پر و فروتن هستن. عواملي چون سن، درآمد و تحصيلات اثر چنداني بر بهزيستي ندارن.

دلايل پژوهشي زيادي هست كه نشون ميدن حوادث نا مطبوع زندگي مي تونن بهزيستي روان شناختي رو تحت اثر بذارن و پريشون كنن و به ايجاد مشكلات رواني مثل افسردگي و اضطراب منجر شن. بر اين پايه داشتن بچه معلول كه ماهيتي تقريباً ثابت و نا آرومي زا داره مي تونه با ايجاد پيچيدگي به كاهش بهزيستي روان شناختي منتهي شه. روي بهزيستي روان شناختي نشون داده مادران داراي بچه عادي داراي مؤلفه هاي اختيار، تسلط بر محيط، رشد شخصي و پذيرش خود، نسبت مادران داراي بچه معلول وضعيت بهتري دارن، اما در مؤلفه داشتن هدف در زندگي، مادران گروه دوم بهتر بودن. از مشكلاتي كه در بين مادران كودكان كم توان ذهني گسترش داره، افسردگيه.

تحقيقات نشون دادن كه حدود 30 تا 35 مادران اين كودكان نمرات بالايي در آزموناي افسردگي گرفتن و داراي علائم باليني مربوط به افسردگي هستن. مادران علاوه بر تحمل مشكلات به وجود اومده توسط مراقبت از كودك معلول، بايد با مشكلات مربوط به هزينه بالاي اقتصادي، كاهش روابط اجتماعي با آشنايان و بستگان، احساس گناه از به دنيا آوردن فرزندي مشكل دار و نگرشاي منفي دور و بري ها هم كنار بيان كه اين موارد مي تونن افسردگي اي بسازن كه ضعيف كننده باشه اما پژوهشا نشون دادن كه وجود افسردگي والدين، خصوصاً مادران، كودكان معلول با متغيراي مختلفي مثل نوع معلوليت،داشتن پول و پله و سرمايه اكتفا يا سطح اقتصادي اجتماعي متوسط و بالاتر و حمايتاي اجتماعي مناسب رابطه داره و متغيراي فوق مي تونه اثر كم تواني ذهني رو كاهش كنن. بررسيا نشون دهنده اين بودن كه افسردگي با بعضي از ويژگيا و صفات شخصيتي، كاهش ميشه (ميكائيلي، 1388).

2-3- تفاوتاي جمعيت شناختي و جنبه هاي بهزيستي روان شناختي

يافته هاي بررسيا نشون دادن بهزيستي روان شناختي و مؤلفه هاي اون در هر برهه اي از زندگي و در مورد ويژگياي جمعيت شناختي وضعيت متفاوتي دارن و اين عوامل قادرندسطح بهزيستي روان شناختي رو تحت اثر بذارن (ريف، 1995). بررسياي انجام يافته نشون دهنده رابطه اون با ويژگيايي مثل سن، جنسيت، تحصيلات و شغل بودن.

علاقه به متغير سن در بهزيستي روان شناختي به دليل علاقه روان شناسا به رشد مادام العمره. علاوه بر اين سن و تحصيلات نشون دهنده يه جور جايگاه در ساختار اجتماعي هستن كه مي تونن بر اين متغير اثر گذارن (كيس، اشموتكين و ريف، 2002). پژوهشا نشون ميدن وضعيت فرد در مؤلفه ها در سنين جور واجور فرق داره. مؤلفه هاي احساس تسلط بر محيط و اختيار با افزايش سن زياد مي شن، خصوصا در فاصله جووني تا ميانسالي، در مقابل، مؤلفه هاي احساس هدف در زندگي و رشد شخصي با افزايش سن به طرف بزرگسالي كاهش پيدا ميكنن. بيشترين كاهش در فاصله بين ميانسالي تا پيري اتفاق مي افته. اما در مؤلفه پذيرش خود تفاوتاي سني مشاهده نشد و يافته هاي مؤلفه رابطه مثبت با بقيه مخالف بوده. يافته هاي مربوط به تحقيقات تفاوتاي جنسيتي در متغير بهزيستي روان شناختي متفاوت بودن. تحقيق شلدون و اليوت (1999) نشون دهنده نبود فرق معني دار در متغير فوق بين دو جنس بوده. اما چاو (2007) در مطالعه خود نشون داد زنان دانشجوداراي سطح بالاتري از بهزيستي روان شناختي در مقايسه با مردان دانشجو هستن. اونا داراي خودپنداري مثبت تر، رابطه مثبت با بقيه و رابطه نزديك با دوستان بودن و پيشرفت تحصيلي بيشتري داشتن.

خيلي از محققان انتقاد دارن وجود منابع حمايتي و نا آرومي زاي متفاوت ، سبكاي متفاوت تعاملي و ارتباطي ، انتظارات بقيه ، روش هاي مقابله با نا آرومي متفاوت و نقشاي جنسيتي متفاوت واسه هر جنس ،مي تونن سلامت و رواني به شكل مثبت يا منفي تغيير (لينگو ، 2002) .وانگ و ميائو (2007) فكر مي كنند زنان و مردان در جنبه هاي جور واجور بهزيستي روانشناختي باهم متفاوتند . چون منابع استرس و امكانات متفاوتي در اختيار هر جنس قرار ميگيره كه باعث به وجود اومدن فرق در وضعيت سلامتي اونا مي شه . شغل و تحصيلات هم به عنوان يه متغير جمعي شناختي در بررسياي جورواجور مورد توجه بودن . يافته هاي مطالعه كي يس و همكاران (2002) نشون داده آدمايي با تحصيلات دانشگاهي و سطوح بالا از نظر نيم رخ بهزيستي روان شناختي  سطح مطلوبتري نسبت به آدمايي با تحصيلات پايين تر قرار دارن . علاوه بر اين با افزايش تحصيلات ، بهزيستي روان شناختي هم زياد مي شه .