رابطه مسائل رواني و بزهكاري دوگونه نگرش ديده مي شود. اول اينكه برخي روانشناسان نقش عوامل رواني را زمينه ساز و مستعد كننده بزهكاري مي دانند اما برخي ديگر اين عوامل را به عنوان عنصر تمام كننده و علت بزهكاري ويا نابهنجاري مي دانند.
بند اول : نقد ديدگاه روانشناختي
طرفداران ديدگاه روانشناختي جرم را ثمره عدم تعادل و شخصيت فرد مي دانند. اين عدم تعادل ناشي از عوامل رواني و بيولوژيكي است. همين عدم تعادل رواني سهم عمده اي دركشيده شدن افراد به سمت رفتارهاي ضد اجتماعي دارد. عدم توجه به ساير عوامل فرهنگي، اجتماعي در بروز رفتار مجرمانه از مهمترين نقدهاي وارد به اين رويكرد است. چرا كه تربيت و زندگي در محيط اجتماعي و فعاليت هاي گروهي مي توان در شكل گيري شخصيت افراد نقش مهمي را ايفا نمايد.
برخلاف نظر برخي روانشناسان كه بزهكاري را نوعي بيماري رواني با ديوانگي تصور مي كردند، بزهكار بيمار رواني نمي باشد بنابراين نقش عوامل رواني به حدي كه بر فراز محققين اين رشته بر آن قائلند مورد قبول نخواهد بود. اگر عوامل رواني در آن در توانايي داشتند كه به تنهايي فرد را به سوي رفتار مجرمانه سوق مي دهند. در اين صورت مي بايست تمام افرادي كه دچار اختلالات رواني هستند دست به ارتكاب رفتار مجرمانه بزنند. اما مطالعات خلاف اين را ثابت مي كند. چراكه خلافكاران كه اختلالات رواني دارند در اقليت مي باشند. تحقيق راجع به آمار بزهكاري كه دچار اختلالات رواني بوده اند اعلام مي نمايد كه وجود نقائص هوشي و عدم تعادل شخصيتي ضرورتاً رابطه علمي بين آن ها و بزهكاري را اثبات نمي كند. بزهكاران نيز مانند ساير افراد جامعه از سلامت رواني و جسماني برخوردارند.
شخصيت رواني فردي كه دچار اختلال شده است در صورتي كه محيط اجتماعي او سالم باشد و زمينه هاي منفي نداشته باشد به تنهايي قادر نيست فرد را به سمت بزهكاري سوق دهد. اما در صورتي كه شرايط محيطي، زمينه ساز رفتار بزه كارانه باشند و فرد از لحاظ رواني و شخصيتي دچار اختلال باشد در اين صورت احتمال كشيده شدن فرد به سمت بزهكاري فراوان است.
بند دوم: رويكرد جامعه شناختي
يكي ديگر ازرويكرد هايي كه نسبت به بزهكاري وجود دارد،رويكرد روان شناختي است.اگر رويكرد روان شناختي به تاثير مسائل رواني در رفتار مجرمانه تاكيد داشت در رويكرد زيست شناختي به تاثير شكل ظاهري و ساختار ژنتيكي و اختلالات جنسي و هورموني در بزهكاري تاكيد مي كرد رويكرد حاضر به نقش محيط اجتماعي و نحوه جامعه پذيري افراد و تاثير نهاد هاي اجتماعي همچون خانواده و مدرسه، گروه دوستي و ساير مسائل اجتماعي در پديده بزهكاري است.در مورد زنان هم بر اساس تمايزات اجتماعي و نقش هاي جنسيتي را به آن ها داده مي شود.مي توان رويكرد اجتماعي را مورد توجه قرار داد.برخي محققين كه مي توان در رابطه با زنان با تصميم نظريه هايي كه در مرد مردان است بزهكاري انان را توجيه نمود.
اختلاف فرهنگي در رابطه با نحوه اجتماعي كردن زنان و مردان و تفاوت شديدي كه بر دختران و زنان درخصوص ماندن در خانه اعمال مي گردد بر ميزان مجرميت آنان موثر است.[1]رويكرد جامعه شناختي ضمن تاكيد بر تاثير محيط اجتماعي بر بزهكاري،كمي بزهكاري زنان در مقايسه با مردان را به خاطر موقعيت هاي اجتماعي و عدم درگير شدن آن ها در مسايل اجتماعي مي داند.
به همين دليل پس از مطالعه بر روي خودكشي زنان به اين نتيجه ميرسد كه اگر زنان كمتر مرتكب خودكشي يا قتل مي شوند به اين دليل نيست كه از نظر فيزيولوژيكي با مردان متفاوت هستند.او تنها از فرصت هاي لازم براي حضور در فعاليت هاي اجتماعي برخوردار نيست.به همين دليل كمتر در معرض مرگ و مير هاي تصادفي قرار دارند.
نحوه اجتماعي شدن افراد مي تواند در موقعيت آن ها در جامعه و متعاقب آن بروز رفتار مجرمانه و انحرافي تاثيرگذار باشد.به طوري كه پسران در مقايسه با دختران معمولا به گونه اي جامع پذير مي شوند كه آزادي بيشتري برخوردارند.خانواده نيز آنان را به انجام فعاليت هاي بسيار تشويق مي كند در نتيجه آنان مجال بيشتري دارند تا در معرض بزهكاري قرار گيرند.خريد و دانلود فايل پايان نامه ارشد : ارتباط بزه ديدگي با بزهكاري زنان با فرمت ورد (DOC)
دكتر لسان الله قراي مقدم: آسيب شناس و كارشناس علوم اجتماعي. ضمن تاكيد بر اينكه فقر، بيكاري و تورم از دلايل افزايش خشونت در بين زنان است اشتغال و حضور اجتماعي زنان را از دلايل ياد گرفتن خشونت و رفتن تدريجي آنان به سمت بزهكاري مردانه در جامعه زنان ايران هم از يك سو ارزشهاي سنتي وديني حاكم است و از سوي ديگر ارزشهاي جديد و در حال شكل گيري مي باشند شاهد چنين تحولي هستيم.
روي آوردن زنان و دختران به محيط هاي اجتماعي همچون دانشگاه و ادارات و سازمان ها، رسانه هاي جمعي، بازار و مشاغل آزاد كه لازمه آن حضور در جامعه و معاشرت با ديگران است نشانگر تجربه جديدي براي زنان است.
[1]معظمي.شهلا.بزهكاري كودكان و نوجوانان.جلد اول.تهران.انتشارات نشر دادگستر.چاپ اول1388.ص532