پايان گرفتن جنگ سرد در دهه 1990 به آزاد شدن منابع و فزوني گرفتن نياز به محصولات سرمايه اي براي ايجاد زير ساخت هاي مناسب اقتصادي انجاميد. در اين دوران اروپاي غربي به ايجاد بازاري مشترك و اروپاي شرقي به صورت بازاري آماده براي محصولات غربي درآمد. از سوي ديگر بدهي هاي خارجي بسياري از كشورها را فلج كرد. اين كشورها با وجود نيازمندي فراوان، با مشكل قدرت خريد روبرو شدند، ازاين رو كشورهاي پيشرفته براي كسب بازار به رقابت پرداختند. در اين زمان استفاده از شيوه ها و فنون بازاريابي مورد توجه قرار گرفت. بررسي ها نشان داده كه ناموفق بودن شركت ها ناشي از ناتواني دربهره گيري از فنون بازاريابي است. اين شركت ها تحولات بازار و تغييرات الگوي مصرف را ناديده گرفتند و كسب سود بيشتر را به رضايت مشتري ترجيح دادند. اما موفقيت شركت هاي تري ام و مك دونالدز كه از توجه دقيق به نياز مشتري، بازار و انگيزه كاركنان در راستاي افزودن بركيفيت محصولاتشان سرچشمه مي گرفت، سبب شد تا تدوين استراتژي كاراي بازاريابي دراولويت قرار گيرد و اغلب شركت هاي كوچك و بزرگ رفته رفته از تفاوت بين فروش وبازاريابي آگاه شوند. براي سازمان هاي غير تجاري، مانند موزه ها، دانشگاه ها، مراكز ديني ونهادهاي دولتي، بازاريابي به منزله ي روش و وسيله اي براي ارتباط با مردم است.(Hart,2004)
به نظر فيليپ كاتلر، بازاريابي عبارت است از: "فعاليتي انساني در جهت ارضاي نيازها وخواسته ها از طريق فرايند مبادله".
منشأ و ركن اساسي نظام بازاريابي، نياز وخواسته هاي انسان است. محصول زاييده نياز بشر است، هر چيزي كه خدمتي ارائه دهد يا نيازي را برآورده سازد، مي توان محصول قلمداد كرد كه شامل افراد، مكان ها، سازمان ها، خدمات وعقايد است. به عبارت ديگرمحصول عبارت است از چيزي كه قادر به ارضاي يك خواسته باشد. نياز بيان كننده ي حالت محروميت احساس شده در فرد است. محصولات به هر اندازه كه خواسته هاي فرد را برآورده كنند داراي ارزشند(Glaser,2002).
مديريت بازاريابي عبارت است از "تجزيه و تحليل، طرح ريزي، اجرا و كنترل برنامه هاي تعيين شده براي فراهم آوردن مبادلات مطلوب با بازار هاي مورد نظر به منظور دستيابي به هدف هاي سازمان". تاكيد مديريت بازاريابي بيشتر بر تعيين محصولات سازمان بر مبناي نياز ها و خواسته هاي بازار مورد نظر و نيز استفاده از قيمت گذاري، ارتباطات و توزيع موثر جهت آگاهي دادن، ايجاد محرك و ارائه خدمت به بازار (Jeffrey,2005).
متن كامل در سايت :
پايان نامه تدوين استراتژي بهينه بازاريابي در بازارهاي الكترونيكي(مورد مطالعه : بازار هاي الكترونيكي كشور)
2-3- تاريخچه بازاريابي
در بازاريابي عصر اول (بازاريابي) تأكيد بر محصول است. مشتري به كالا نياز دارد اما كالا كمتر در دسترس اوست. كافي است اين كالا در دسترس مشتري باشد. قطعاً مشتري خواهان اين كالا است. نمونه آن در صنعت اتومبيل‌سازي كشور بود. مردم حاضر بودند پول بپردازند، مدتها در صف انتظار باشند، و هر اتومبيلي را خريداري كنند. اگر مشتري مي‌گفت رنگ ديگرياز اتومبيل را به وي تحويل دهند، شنيده مي‌شد اگر نمي‌خواهي، نفر بعدي. مشتري ناگزير از اطاعت بود. چون گزينه ديگري پيش رو نداشت (Khalifa,2001).
بازاريابي عصردوم به مرور، جناب مشتري بر اريكه قدرت نشست. تكنولوژي سبب شده بود تا به سرعت كالايي توليد شود. با افزايش رقابتها، مشتري مي‌توانست آنچه را اراده مي‌كند، خريداري كند. حالا صاحبان كالا بايد به ذهن مشتري و سليقه‌هاي مشتري پي مي‌بردند تا بتوانند كالايشان را به فروش برسانند. مشتري اينك آغاز و انجام فعاليتها است. (Lazonder,2000)
بازاريابي عصرسوم فراتر از نيازهاي آدمي را تحت پوشش قرار مي‌دهد. اين نوع بازاريابي آنچنان كه كاتلر مي‌گويد به فراتر از شخص و نيازهاي وي مي‌انديشد. پارامتر اصلي اين نوع بازاريابي نيز به آگاهي مشتري وابسته است، نيازهاي معنوي در اولويت قرار مي‌گيرند، و آرا و افكارعمومي فراتر از قانون دولتها عمل مي‌كند. بازاريابان فراتر از خودسنجي، خود را با ديگران يعني رقبا و همكاران خود مي‌سنجند. ديروز چه رتبه‌اي داشتند و امروز چه رتبه‌اي كسب كرده‌اند نيك و منصفانه به خود مي‌نگرند تا چه حد پيشرفت داشته‌اند و يا رقبا و همكاران چگونه توانسته‌اند سهمي بيشتر از بازار را نصيب خود سازند .(Hamill,1997)