ويژگيهاي اصلي افراد شادكام
1- اعتماد به نفس و عزت نفس. اشخاص شاد به خودشان علاقهمند و متكي هسنتد. 2- خوش بيني. مردم شاد به وقايع و اتفاقات آينده خوشبين هستند و در ضمن آنها مالامال از اميد ميباشند. 3- برونگرايي. مردم شاد برونگرا، خوش مشرب، اجتماعي، اهل معاشرت و گفت و شنود هستند. 4-كنترل شخصي. افراد شاد عقيده دارند كه سرنوشتشان را خودشان انتخاب ميكنند و بر وقايع و حوادث و همچنين زندگي خود كنترل و احاطه دارند. 5- شوخ طبعي. افراد شادكام داراي طبعي شوخ و مزاحگونه هستند. 6- پذيرش خود، ديگران و طبيعت. افراد شاد خويشتن، افراد ديگر و عالم خارج را آن چنانكه در واقع هستند، ميبينند و قبول دارند(آرگايل؛ 1990 به نقل از كريمي، 1381).
2-22- اسلام و شادي
اسلام با توجه به نيازهاي اساسي انسان، شادي و نشاط را تحسين و تأييد كرده است. قرآن كه يكي از بهترين و مستحكمترين منابع اسلام به شمار ميرود، زندگي با نشاط و شادي را نعمت و رحمت خدا تلقي فرموده، و زندگي هميشه توأم با گريه و زاري و ناله را خلاف رحمت و نعمت خداوند دانسته است. گواه اين مطلب آيه قرآن است كه ميفرمايد: (فَليَضحَكوُا قَليلاً و ليَبكو كثيراً) «بايد كم بخندند و زياد بگريند» (سوره توبه آيه 82). شأن نزول اين آيه اين بود كه پيغمبر خدا (ص) دستور داد كه بايد تمام نيروهاي قابل، براي شركت در مبارزه عليه كفار و مشركين كه به سرزمين اسلام هجوم آورده بودند، بسيج شوند. عدهاي با بهانههاي مختلف از شركت در اين لشكركشي خودداري كردند و از فرمان خدا و پيغمبر (ص) تخلف نمودند؛ خداوند در قرآن به آنها وعده عذاب ميدهد و به دنبال آن ميفرمايد: (اين گروه نافرمان) از اين پس كم بخندند و زياد بگريند.
پر واضح است كه نفرين به صورت كيفر و مجازاتي است كه همواره برخلاف طبيعت و فطرت آدمي او را دچار عذاب و رنج ميسازد. اين كه خداوند آرزوي كم خنديدن و زياد گريستن براي نافرمانان ميكند، حكايت از اين حقيقت دارد كه خنده به عنوان يكي از عوامل نشاط، امر طبيعي و فطري است كه خداوند ميخواهد به عنوان كيفر، نافرمانان از اين امر محروم باشند(خامنهاي، 1384).
توصيفات قرآن در خصوص بهشت نيز حاكي از اين واقعيت است كه اسلام بر نشاط و شادي مهر تأييد كرده است، زيرا باغهاي زيبا، آبهاي زلال و روان، زيباترين بسترها، نرمترين و چشمگيرترين پارچهها، برترين ديدنيها و ... كه قرآن در وصف بهشت ترسيم ميكند، همه جزء عوامل نشاط و شادي به شمار ميروند و خداوند متعال براي شاد كردن انسانها بهشت را اين چنين قرار داده است( قرآن كريم سوره الرحمن، آيه 45 تا 78؛ سوره واقعه، آيه 9 تا 39؛ سوره يس، آيه 55 تا 58).
قرآن در فراز ديگري، برخي عوامل شادي و نشاط را مخصوص مؤمنان دانسته است(قُل مَن حرمَ زينَه الله التي اخرَج لِعبادِهِ وَ الطيباتِ منَ ارزقِ قُل هي للذين آمنوُا في الحياهِ الدُنيا خالصَه يوم القيامه) (سوره اعراف، آيهي 32) « بگو در برابر كساني كه بسياري از مواهب زندگي را تحريم ميكردند» اي پيغمبر چه كسي زينت و آرايش و زيباييهايي را كه خداوند از درون طبيعت براي بندگانش بيرون كشيده، حرام كرده است. بگو اين مواهب پاك و اين زيباييها براي مردم با ايمان در همين زندگي دنيا و در زندگاني جاويد آخرت قرار داده شده است. با اين تفاوت كه در اين دنيا، زيباييها و اين مواهب پاك، براي مردم با ايمان به صورت خالص وجود دارد(خامنهاي، 1384).
اين آيه به خوبي بيانگر اين حقيقت است كه اسلام به بهرهمند شدن از زيباييها و مواهب زندگي كه در زمره عوامل نشاط آورند اهميت ميدهد و آن را زيبنده دينداران و مؤمنان ميداند. از زبان معصومان عليهم اسلام نيز ( كه مترجمان حقيقي وحياند) ميخوانيم:
1- رسول اكرم (ص) « مؤمن شوخ و شاداب است» (بحراني، 1363).
2- حضرت علي(ع)، شادماني، گشايش خاطر ميآورد، اوقات شادي، غنيمت است (آمدي، 1366). «هر كس شادياش اندك باشد، آسايش او در مرگ خواهد بود(مجلسي، 1403 ه ق)».