شيوه هاي سكونت
سكونت بيانگر برقراري پيوندي پرمعنا بين انسان و محيطي مفروض مي باشد. در مقدمه ي مذكور آمد كه اين پيوند از تلاش براي هويت يافتن يعني، به مكاني احساس تعلق داشتن ناشي گرديده است. بدين ترتيب، انسان زماني بر خود وقوف مي يابد كه مسكن گزيده و در نتيجه هستي خود در جهان را تثبيت كرده باشد. از سوي ديگر، انسان موجودي است يرگردان. او با در اختيار گرفتن عنوان مرد ره پيوسته در راه بوده و از اين رو مكان گزينش را براي خود فراهم مي آورد. او مكان خود و از اين طريق نوعي قابل اعتماد از همدمي با انسان هاي ديگر را بر مي گزيند. اين مناظره ي كلامي بين عزيمت و بازگشت، يا بين مسير و هدف، عصاره و گوهر آن "فضائيت" وجودي است كه به واسطه معماري در قالب اثر مي آيد(كريستفر ، 1376).
3-2-7- چهار شيوه سكونت
آبادي نخستين مكاني است كه در بررسي خود مورد مداقه قرار خواهيم داد . از آنجا كه وقوف بر هر آبادي تنها در ارتباط با حول و حوش آن امكان پذير مي شود بديهي است كه اين مقوله مي بايد محيط طبيعي مفروضي را در بر گيرد . بدين ترتيب ، آبادي را مي توان صحنه رخداد سكونت طبيعي خواند .
لازم به ياد آوري است كه فرصت جهت آبادي گزيدن در سرزمينهاي بكر براي انسان امروزين بسيار به ندرت دست داده و چنين رويدادي را مي بايد از وقايع صرفا تاريخي به شمار آورد . در دوران معاصر از بدو تولد به درون محيط از پيش آماده و مصنوع افكنده شده و غالبا بدون آنكه امكان چنداني براي گزينش داشته باشيم ناچار از خو گرفتن با آن مي باشيم . در صحت گفته اخير ترديدي نيست ، اما حتي مكان در حال حاضر موجود را نيز مي توان به عنوان آبادي يعني راه حلي براي مسئله بنيادين يافتن جاي پا در جهاني مفروض انگاشت . علاوه بر اين و به يقين ، احداث بناي نو بر زمين كهن را نيز مي توان عمل آبادي گزيدن به شمار آورد .
هنگامي كه كار آبادي گزيدن به انجام رسد ، ديگر شيوه هاي سكونت كه به اشكال مقدماتي همبستگي آدميان مرتبط مي شوند پاي به گود مي نهند . مي دانيم آبادي به عنوان مكان براي چهره به چهره شدن عمل مي كند ، جايي كه انسانها در آن به مبادله فراورده هاي مصنوع ، انديشه ها و احساسات خود با يكديگر مي پردازند . از روزگاركهن ، فضاي شهر و آبادي صحنه ملاقات و ديدار انسانها بوده . ديدار الزاما بيانگر توافق نبوده و در اصل به معناي گرد هم امدن مردم با تمامي اختلافات ايشان مي باشد . از اين رو فضاي شهري ضرورتا مكاني مي شود ، براي مكاشفه يا به عبارتي « حيطه امكانات» گوناگون . در فضاي شهري ، انسان با احساس ازمودن آن چه كه به يك جهان غنا مي بخشد مسكن مي گزيند . با بهره جويي از واژه « تجمع » با مفهوم ريشه اي ان كه گرد آمدن و انجمن كردن مي باشد ، مي توان اين شيوه را سكونت مجتمع خواند .
هنگامي كه گزينشها در حيطه امكانات به انجام رسيد ، چارچوب هاي « توافق » كه بالاتر از نمايش ديداري صرف و ساده و نشانگر نوعي پيچيده و جامع از عضويت اجتماعي است نهاده مي شود . بدين ترتيب ، توافق بيانگر ارزشها و منافع مشترك بوده و بنيادهاي عضويت اجتماعي و جامعه را مي افكند . علاوه بر اين ، توافق مي بايد نيت دستيابي به يك ديدار كرده عمومي يا مكاني كه ارزشهاي مشترك در آن نگهداري شده و به منصه ظهور مي رسند را نيز در خود بگنجاند . چنين جايي را معمولا نهاد يا بناي عمومي ناميده اند . از اين رو ، شيوه سكونتي را كه در خدمت آن قرار مي گيرد مي توان به ياري واژه « عمومي » مبني بر آنچه كه جامعه و عموم در آن سهيم اند ، سكونت عمومي خواند .از انجا كه بناي عمومي مجموعه اي از باورها و ارزشها را در خود مي گنجاند بايد در قالب « توضيحي » كه روشنگر جهان عام و مشاع است ظاهر گردد .
به هر صورت ، گزينشهاي خصوصي تر نيز وجود داشته و وجود هر فرد از جرياني ويژه و مختص به خود پيروي مي كند . لذا سكونت ، آن گوشه گيري كه لازمه شكل گيري و پرورش هويت ويژه فردي است را نيز شامل مي شود . شيوه اخير را مي توان با عنايت به فعاليتهايي كه مي بايد از دخالت ديگران دور نگه داشته شوند سكونت خصوصي ناميد . لازم به ياد اوري است كه زندگي خصوصي نيز از چهارچوب هاي وضع شده از جانب عموم پيروي كرده و درنتيجه ي گوشه گيري دراينجا مبادرت ورزيدن به عملي نا متعارف به شمار نيامده بلكه معرف عقب نشيني و در حاشيه قرار گرفتن مي باشد . صحنه اجراي نقش سكونت خصوصي بناي مسكوني يا خانه است كه تحت عنوان « پناهگاه يا مكاني كه خاطرات تشكيل دهنده جهان خصوصي ادمي را در خود گرد آورده و به نمايش مي گذارد مشخص مي گردد .
آبادي ، فضاي شهري ، نهاد و خانه به همراهي يكديگر محيط كل يعني ، جايي كه سكونت به صورت هاي طبيعي ، مجتمع ، عمومي و خصوصي خود در آن رخ مي دهد را به وجود مي آورند .بررسي ما ضمن مبنا قرار دادن ساختارهاي مرتبط با عالم هستي كه به چهار شيوه سكونت قطعيت مي بخشد ، مي بايد تمامي سطوح ياد برده را زير پوشش در آورد . بدين ترتيب ، و با وجود عدم بهره گيري از اصطلاحات متعارف روانشناسانه و جامعه شناسانه ، بررسي ما زير بنايي انساني مي يابد . به هر حال مسئله سكونت با مطالعه شيوه هاي چهار گانه و سطوح معماري وابسته به آنها به راه حل نهايي نخواهد رسيد . براي رسيدن به تفاهمي عمومي نسبت به مسئله مذكور بايد از امكان وجود مخرج مشترك بين چهار شيوه سكونت نيز جويا گرديم . لذا ناچاريم به نقطه آغازين حركت خود يعني به مفهوم احراز هويت باز گرديم (شولتز، 1382).
3-2-8- مقدمات اساسي سكونت
يك واحد مسكوني زماني قابل سكونت خواهد بود كه بتواند جوابگوي خواست هاي فيزيكي و رواني انسان باشد. اين خواسته ها تابعي است از زمان و مكان و بايستي هر يك به صورت مستقل برآورده شود(كريستفر ، 1376).
الف- از نظر اخلاقي
- وجود مسكن مجزا براي هر خانواده
- تراكم منطقي افراد ساكن در خانه
- مجزا بودن اتاق خواب نسبت به جنسيت فرزندان
- محافظت ديد خانه نسبت به افراد خارجي
ب- از نظر بهداشتي
- داشتن فاصله ي كافي و منطقي ساختمان ها از يكديگر براي تامين نور طبيعي و تهويه در خانه
- محافظت خانه از رطوبت و خطرات احتمالي ناشي از آلودگي آب، هوا و حشرات و حيوانات موذي
- پيش بيني لازم از نظر تسهيل نظافت سريع و ساده از طريق اجراي ساده و دقيق ساختمان
ج_ از نظر آرامش
- فاصله از شاه راه ها ، راه آهن، مراكز صنعتي و آلودگي صوتي
- حفظ فضاهاي سبز موجود و توسعه ي آن براي ايجاد محيطي زيبا همراه با آرامش
- ايجاد امكانات براي برقراري روابط دوستي بين همسايگان و احتراز از منفرد نگه داشتن خانه
- امكان به وجد آمدن هماهنگي از نظر آداب و رسوم و اعتقادات بين ساكنان يك محل به عنوان پايه و اساس زندگي آرام
د_ از نظر راحتي
- در نظر داشتن آسانسور براي ساختمان هاي بيش از 4 طبقه
- رابطه منطقي بين سطح مفيد و سطح كلي زيربنا بر اساس جايگزيني صحيح فضاهاي تشكيل دهنده ي خانه بر اساس احتياجات منطقي يك خانواده
- توجه به احتياجات فردي مانند نياز به مطالعه در سكونت و كناره گيري موقت از زندگي جمعي
- تناسب مبلمان با نيازهاي خاص هر خانواده
- پيش بيني امكانات اجراي برخي از فعاليت هاي فرعي در منزل مانند كارهاي دستي يا هنري به شرط عدم ايجاد مزاحمت براي همسايگان
ه_ از نظر اطمينان
- ساختمان محكم و آماده براي رويارويي با عوامل خطرناك طبيعي
- زياد نبودن مخارج تعمير و نگهداري ساختمان
- استفاده از مصالح مقاوم و نيروي كار ماهر در حين اجراي كار
- محافظت كودكان در برابر اتومبيل با پيش بيني مسيرهاي سواره و پياده ي سنجيده
و_ از نظر زيبايي
- كالبد معماري به صورت شاد، ساده و هماهنگ
- ويژگي ها و خصوصيت فردي براي هر خانه د رعين هماهنگي با حال و هواي محيط پيرامون (جلوگيري از تضاد و يكنواختي)دانلود پايان نامه ارشد : بررسي معماري پايدار در زمينه هاي طراحي مسكوني