دانشگاه آزاد اسلامي
واحد تهران مركزي
دانشكده روانشناسي و علوم اجتماعي
پايان نامه براي دريافت درجه كارشناسي ارشد (M.A)
ارتباطات اجتماعي – گرايش تحقيق در ارتباطات اجتماعي
عنوان:
شيوه هاي اطلاع رساني در زمان بحران قطع برق از ديدگاه كارشناسان پدافند غير عامل و رسانه
براي رعايت حريم خصوصي نام نگارنده پايان نامه درج نمي شود
(در فايل دانلودي نام نويسنده موجود است)
تكه هايي از متن پايان نامه به عنوان نمونه :
(ممكن است هنگام انتقال از فايل اصلي به داخل سايت بعضي متون به هم بريزد يا بعضي نمادها و اشكال درج نشود ولي در فايل دانلودي همه چيز مرتب و كامل است)
چكيده پايان نامه:
وجود بحران هاي گوناگون در دنياي امروز به يكي از مسائل مهم و اساسي تبديل شده و قطع برق علاوه بر اينكه خود نوعي بحران است باعث تشديد شرايط بحراني در بحران هاي گوناگون مي گردد. لذا تحقيق حاضر با توجه به اهميت موضوع قطع برق در شرايط بحران و اهميت اطلاع رساني در اين شرايط، به بررسي شيوه هاي اطلاع رساني شرايط بحران قطع برق از ديدگاه كارشناسان رسانه و كارشناسان پدافند غير عامل مي پردازد.
هدف اصلي اين تحيق بررسي شيوه هاي مناسب براي اطلاع رساني در شرايط بحران قطع برق است كه در آن ديدگاه كارشناسان رسانه به عنوان نمايندگان حوزه ي اطلاع رساني و كارشناسان پدافند غير عامل به عنوان نمايندگان مديران بحران به ارائه نظر پرداخته اند. در سايه هدف اصلي مباحثي مانند ميزان آمادگي و پيش بيني شرايط، اهميت دادن به اطلاع رساني در شرايط بحران، آموزش اصحاب رسانه و مديران بحران، ميزان وابستگي مخاطبان به رسانه هاي نوين مورد بررسي قرار گرفته اند.
در پژوهش حاضر از روش تحقيق پيمايشي استفاده شده و جهت گردآوري اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از طيف ليكرت پنج گزينه اي كه شامل ۴۳ سوال بوده، استفاده شده است. روايي اين تحقيق توسط اساتيد راهنما و مشاور و دوتن از كارشناسان رسانه و پدافند غيرعامل حوزه ي بحران مورد بررسي قرار گرفت و تاييد شد كه سوالات پرسشنامه كاملا مرتبط با موضوع بوده و پرسشنامه مي تواند به سوال ها و فرضيه هاي تحقيق پاسخ نمايد. براي بررسي پايايي، اعتبار و همساني دروني پرسشنامه از ضريب آلفاي كرونباخ روي يك نمونه ۱۰ نفري استفاده شد كه نتيجه حاكي از آن است كه پرسشنامه با ضريبي معادل ۸۰۶. از اعتبار مناسبي برخوردار بوده است.
جامعه نمونه در نظر گرفته شده براي اين تحقيق (به دليل محدوديت هاي بودجه و عدم دسترسي به اطلاعات طبقه بندي شده) نمونه در دسترس شامل ۴۰ كارشناس رسانه و ۲۰ كارشناس پدافند غير عامل مي باشد كه همگي به پرسشنامه ها پاسخ داده اند.
نتايج بدست آمده از پژوهش بيانگر اين است كه وجود ديد مثبت به موضوع اطلاع رساني در شرايط بحران، پيش بيني شرايط و تامين امكانات مورد نياز، آموزش اصحاب رسانه و مديران بحران در زمينه اطلاع رساني در شرايط بحران، بستر مناسب براي استفاده از شيوه هاي گوناگون اطلاع رساني را بوجود مي آورد. همچنين موقعيت جغرافيايي مخاطبان (داخل محدوده، همجوار و خارج از محدوده)، عامل بروز بحران (انساني، طبيعي) و نوع بحران (حوادث طبيعي، اقتصادي، سياسي و ...) عامل مهمي در برگزيدن شيوه ي اطلاع رساني در شرايط بحران قطع برق مي باشد.
از مهمترين پيشنهادهاي ارائه شده در پايان اين پژوهش، راه اندازي سامانه اطلاع رساني سيار در مناطق بحران زده بدون نياز به هيچگونه زيرساخت، راه اندازي سايت، تهيه ي كتاب و جزوات، براي آموزش مديران بحران، اجباري نمودن تعيين سخنگو در آيين نامه عملياتي مديريت بحران مي باشد.
فهرست
۱.۸ تعريف مفاهيم و واژگان پركاربرد. ۷
۱.۸.۳ شيوه هاي اطلاع رساني.. ۸
۲.۲.۲ ديدگاه سنتي و جديد به بحران. ۲۱
۲.۲.۴ انواع بحران از نظر دخالت انساني.. ۲۱
۲.۲.۵ انواع بحران از نظر سطوح.. ۲۲
۲.۲.۶ انواع بحران از نظر موضوع. ۲۳
۲.۲.۷ ديگر تقسيم بندي هاي بحران. ۲۵
۲.۳ بخش دوم - اطلاع رساني و بحران. ۳۰
۲.۳.۱ كاركرد رسانه در بحران. ۳۱
۲.۳.۲ نقش اساسي رسانه ها در بحران. ۳۲
۲.۳.۳ جايگاه رسانه در بحران. ۳۳
۲.۳.۴ نقش رسانه ها در كاهش عوارض رواني بحران. ۳۴
۲.۳.۵ رسانه ها و بحران هاي نوين.. ۳۵
۲.۴ بخش سوم – جايگاه برق در رسانه ها ۳۶
۲.۴.۲ ويژگي هاي عمومي صنعت برق.. ۳۶
۲.۴.۳ وضعيت برق در شرايط بحراني.. ۴۰
۲.۴.۴ نمونه اخبار در زمينه قطع برق در شرايط بحران. ۴۱
۲.۴.۵ وابستگي رسانه ها به برق.. ۴۳
۲.۵ بخش چهارم – اطلاع رساني در شرايط بحران. ۴۴
۲.۵.۱ ده نكته خبري براي خبرنگاران و سردبيران در بحران. ۴۵
۲.۵.۲ ارتباطات نيروهاي خبري در بحران. ۴۷
۲.۵.۳ انواع ابزار هاي رايج ارتباطي.. ۴۷
۲.۵.۴ سامانه هاي اطلاع رساني عمومي و هشدار. ۴۸
۲.۶ بخش پنجم – شيوه هاي اطلاع رساني.. ۵۴
۲.۶.۱ اطلاعيه هاي از پيش منتشر شده ۵۴
۲.۷.۱ نظريه ي وابستگي مخاطبان. ۵۸
۲.۷.۳ مدل ارتباطات بحران گونزالز- هررو و پرات... ۶۲
۲.۷.۴ برنامه ريزي ارتباطات بحراني استراتژيك – يوسلي (۲۰۰۲) ۶۴
۲.۷.۵ برنامه ارتباطي قبل از بحران مارش و رابينز. ۶۵
۲.۷.۶ عناصر ده گانه برنامه ارتباط بحران زرمان ( ۱۹۹۵) ۶۶
۲.۷.۷ نظريه مارپيچ مثبت و منفي رسانه اي.. ۶۷
۲.۷.۸ نظريه گالتونگ درباره بحران. ۷۰
۲.۷.۹ نظريه اسكوگلند و اولسن درباره ايجاد ارتباط با رسانه ها ۷۱
۳.۴ جامعه نمونه و روش نمونه گيري.. ۷۵
۳.۵ تكنيك يا ابزار جمع آوري اطلاعات... ۷۶
۳.۷ روش هاي آماري تحليل داده ها و آزمون فرضيه ها ۷۶
۴ فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده ها ۷۷
۴.۲ بخش اول: تجزيه و تحليل توصيفي.. ۷۸
۴.۳ بخش دوم: تجزيه و تحليل استنباطي.. ۱۲۲
۵.۳.۲ پيشنهاد براي تحقيق بعدي.. ۱۳۶
فهرست جداول
جدول ۱ – جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ايجاد امكان مديريت بحران توسط رسانه ها ۷۸
جدول ۲ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني كاهش خسارات ناشي از بحران بوسيله اطلاع رساني.. ۷۹
جدول ۳- جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ايجاد هماهنگي بوسيله اطلاع رساني.. ۸۰
جدول ۴ - نمودار توزيع فراواني جدول توزيع فراواني و درصد فراواني صرفا جنبه آموزشي داشتن رسانه ها ۸۱
جدول ۵ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ايجاد مزاحمت رسانه ها در شرايط بحران. ۸۲
جدول ۶ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني دامن زدن رسانه ها به بحران. ۸۳
جدول ۷ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني رسانه ها به عنوان اركان مديريت بحران. ۸۴
جدول ۸ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ايجاد هماهنگي بين نهادها توسط رسانه ها ۸۵
جدول ۹ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني دادن امكانات ويژه به رسانه ها در شرايط بحران. ۸۶
جدول ۱۰ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني رسانه ها به عنوان نخستين مراكز دريافت كننده برق.. ۸۷
جدول ۱۱ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني مفيد بودن انتشار اطلاعيه ها، خارج از محدوده بحران. ۸۸
جدول ۱۲ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني پيش بيني مراكزجايگزين رسانه اي.. ۸۹
جدول ۱۳ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ايجاد مراكز رسانه اي متحرك.. ۹۰
جدول ۱۴ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني استقرار ايستگاه هاي راديويي سيار. ۹۱
جدول ۱۵ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني نزديكي مركز انتشار اخبار و اطلاعيه ها ۹۲
جدول ۱۷ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني تاثير آموزش اصحاب رسانه. ۹۴
جدول ۱۸ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ارتباط دائم و تعامل مديران بحران و اصحاب رسانه. ۹۵
جدول ۲۲ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني ميزان استفاده عموم مردم از رسانه هاي سنتي.. ۱۰۰
جدول ۲۳ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني امكان استفاده از رسانه هاي ديجيتال. ۱۰۱
جدول ۲۴ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني استفاده از اطلاعيه هاي از پيش تكثير شده ۱۰۲
جدول ۲۵ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني استفاده از راديو براي اطلاع رساني.. ۱۰۳
جدول ۲۶ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني استفاده از تلفن همراه براي اطلاع رساني.. ۱۰۴
جدول ۲۷ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني استفاده از تلويزيون براي اطلاع رساني.. ۱۰۵
جدول ۲۸ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني استفاده از روزنامه هاي منتشر شده در ساير نقاط.. ۱۰۶
جدول ۳۰ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني تفاوت اطلاع رساني در بحران جنگ با ساير بحران ها ۱۰۸
جدول ۳۷ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني براساس جنسيت پاسخگويان. ۱۱۵
جدول ۳۸ - جدول توزيع فراواني و درصد فراواني براساس سن پاسخگويان. ۱۱۶
جدول ۳۹ – جدول توزيع فراواني و درصد فراواني سابقه پاسخگويان. ۱۱۷
جدول ۴۰ – جدول توزيع فراواني و درصد فراواني براساس تحصيلات پاسخگويان. ۱۱۸
جدول ۴۱ – جدول توزيع فراواني و درصد فراواني براساس رشته تحصيلي پاسخگويان. ۱۱۹
جدول ۴۲ – جدول توزيع فراواني و درصد فراواني براساس سمت در حوزه پدافند غير عامل.. ۱۲۰
جدول ۴۳- جدول توزيع فراواني و درصد فراواني كارشناس پدافند يا رسانه. ۱۲۱
فهرست نمودارها
نمودار ۱ - عوامل تاثير گذار بر نمايش و ارائه رسانه اي يك بحران. ۶۸
نمودار ۲ – نمودار توزيع فراواني ايجاد امكان مديريت بحران توسط رسانه ها ۷۸
نمودار ۳ - نمودار توزيع فراواني كاهش خسارات ناشي از بحران بوسيله اطلاع رساني.. ۷۹
نمودار ۴- نمودار توزيع فراواني ايجاد هماهنگي بوسيله اطلاع رساني.. ۸۰
نمودار ۵- نمودار توزيع فراواني صرفا جنبه آموزشي داشتن رسانه ها ۸۱
نمودار ۶ - نمودار توزيع فراواني ايجاد مزاحمت رسانه ها در شرايط بحران. ۸۲
نمودار ۷ - نمودار توزيع فراواني دامن زدن رسانه ها به بحران. ۸۳
نمودار ۸ - نمودار توزيع فراواني رسانه ها به عنوان اركان مديريت بحران. ۸۴
نمودار ۹ - نمودار توزيع فراواني ايجاد هماهنگي بين نهادها توسط رسانه ها ۸۵
نمودار ۱۰ - نمودار توزيع فراواني دادن امكانات ويژه به رسانه ها در شرايط بحران. ۸۶
نمودار ۱۱ - نمودار توزيع فراواني رسانه ها به عنوان نخستين مراكز دريافت كننده برق.. ۸۷
نمودار ۱۲ - نمودار توزيع فراواني مفيد بودن انتشار اطلاعيه ها ، خارج از محدوده ي بحران. ۸۸
نمودار ۱۳- نمودار توزيع فراواني پيش بيني مراكزجايگزين رسانه اي.. ۸۹
نمودار ۱۴ - نمودار توزيع فراواني ايجاد مراكز رسانه اي متحرك.. ۹۰
نمودار ۱۵ - نمودار توزيع فراواني استقرار ايستگاه هاي راديويي سيار. ۹۱
نمودار ۱۶ - نمودار توزيع فراواني نزديكي مركز انتشار اخبار و اطلاعيه ها ۹۲
نمودار ۱۸ - نمودار توزيع فراواني تاثير آموزش اصحاب رسانه. ۹۴
نمودار ۱۹ - نمودار توزيع فراواني ارتباط دائم و تعامل مديران بحران و اصحاب رسانه. ۹۵
نمودار ۲۱ - نمودار توزيع فراواني تنظيم و تدوين پيش نويس اخبار، اطلاعيه ها و برنامه هاي آموزشي.. ۹۸
نمودار ۲۲ - فراهم آوردن امكان حضور اصحاب رسانه در كانون بحران هاي درحال وقوع. ۹۹
نمودار ۲۳ - نمودار توزيع فراواني ميزان استفاده عموم مردم از رسانه هاي سنتي.. ۱۰۰
نمودار ۲۴ - نمودار توزيع فراواني امكان استفاده از رسانه هاي ديجيتال. ۱۰۱
نمودار ۲۵ - نمودار توزيع فراواني استفاده از اطلاعيه هاي از پيش تكثير شده ۱۰۲
نمودار ۲۶ - نمودار توزيع فراواني استفاده از راديو براي اطلاع رساني.. ۱۰۳
نمودار ۲۷ - نمودار توزيع فراواني استفاده از تلفن همراه براي اطلاع رساني.. ۱۰۴
نمودار ۲۸ - نمودار توزيع فراواني استفاده از تلويزيون براي اطلاع رساني.. ۱۰۵
نمودار ۲۹ - نمودار توزيع فراواني استفاده از روزنامه هاي منتشر شده در ساير نقاط.. ۱۰۶
نمودار ۳۱ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني در بحران جنگ با ساير بحران ها ۱۰۸
نمودار ۳۲ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني در بحران هاي سياسي – امنيتي با ساير بحران ها ۱۰۹
نمودار ۳۳ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني در بحران هاي اقتصادي با ساير بحران ها ۱۱۰
نمودار ۳۴ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني در بحران هاي منطقه اي، ملي و بين المللي.. ۱۱۱
نمودار ۳۵ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني به مخاطبان داخل منطقه بحران و خارج از آن. ۱۱۲
نمودار ۳۶ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني به مخاطبان داخل منطقه بحران و خارج از آن. ۱۱۳
نمودار ۳۷ - نمودار توزيع فراواني تفاوت اطلاع رساني به مخاطبان داخل بحران؛ براي مردم و مسئولين.. ۱۱۴
نمودار ۳۸ – نمودار توزيع فراواني براساس جنسيت پاسخگويان. ۱۱۵
نمودار ۳۹ - نمودار توزيع فراواني براساس سن پاسخگويان. ۱۱۶
نمودار ۴۰ – نمودار توزيع فراواني براساس سابقه در حوزه پدافند غير عامل و مديريت بحران. ۱۱۷
نمودار ۴۱ - نمودار توزيع فراواني براساس تحصيلات پاسخگويان. ۱۱۸
نمودار ۴۲ – نمودار توزيع فراواني براساس رشته تحصيلي پاسخگويان. ۱۱۹
نمودار ۴۳ – نمودار توزيع فراواني سمت در حوزه ي پدافند غير عامل.. ۱۲۰
نمودار ۴۴ – نمودار توزيع فراواني كارشناس رسانه يا پدافند غير عامل.. ۱۲۱
۱ فصل اول: كليات پژوهش
۱.۱ بيان مسئله:
بحران در ادبيات امروز، كلمه اي آشنا براي دولتمردان، علماء، متخصصان و عموم مردم مي باشد و اينكه پيش از بحران مي بايست از چه آمادگي هايي برخوردار بود و حين آن چه اقداماتي انجام داد تا خسارات ناشي از آن كاسته شده و پس از آن چگونه در حداقل زمان به بازسازي خسارات ناشي از آن پرداخت به يكي از مباحث جدّي در جوامع امروز تبديل شده، بگونه اي كه در اكثر كشورها يك سازمان و يا حتي وزارتخانه اي به اين امر اختصاص داده شده است.
در كشور ما نيز باتوجه به شرايط خاص جغرافيايي، سياسي و اقتصادي آن كه تقريبا كشور در معرض تمامي انواع بحران ها قرارداده و علاوه برآن بصورت متناوب از جانب كشورهاي قدرتمند مورد تهديد قرار مي گيرد ؛ آمادگي براي مقابله با بحران ها و هر گونه اقدام خصمانه دشمن اعم از جنگ، خرابكاري، تحريم و ... اجتناب ناپذير مي باشد.
در بحران هاي طبيعي احتمال وارد آمدن آسيب به زيرساخت ها وجود دارد؛ البته در اين زمينه معمولا پيش بيني هاي لازم پيش از ايجاد اين زيرساخت ها به عمل مي آيد ولي در جنگ هاي نوين با توجه به اهميت زيرساخت هاي حياتي هر كشور، نخستين نقاطي كه مورد حمله قرار مي گيرند، اين زيرساخت ها، علي الخصوص در حوزه ي انرژي مي باشد. استراتژيك ترين انرژي كه در حال حاضر تقريبا زندگي، كار و ارتباطات تمام افراد به آن بستگي دارد برق است و نيروگاه هاي توليد برق و خطوط انتقال آن به عنوان اولين زيرساخت هايي است كه در صورت آسيب چه به دليل بحران هاي طبيعي و چه در صورت حمله دشمن مي بايست مورد توجه قرار گرفته و براي مقابله با آسيب هاي آن چاره اي انديشيد.
قطع برق در جوامع امروز برابر با ايجاد بحران مي باشد و اطلاع رساني در شرايط بحران به ايجاد آرامش و كاهش خسارات ناشي از اين بحران كمك شاياني مي نمايد، اما در شرايط قطع برق با عدم امكان اطلاع رساني از طريق رسانه هاي مرتبط با برق از قبيل تلويزيون، راديو، رسانه هاي مكتوب، اينترنت، تلفن همراه و ... مواجه مي باشيم، زيرا حتي در صورتيكه مخاطبان بوسيله ژنراتورهاي خانگي يا باطري بتوانند دريافت كننده هاي خود را فعال نمايند فرستنده هاي محلي در ارسال محتوا با مشكل مواجه مي باشند.
لذا براي اين مورد بايد چاره اي انديشيد كه در كوتاهترين زمان و با حداقل امكانات، شرايط اطلاع رساني توسط رسانه هاي عمومي در شرايط بحران ناشي از قطع برق را فراهم آورد. به همين منظور نسبت به بررسي اين مساله از ديدگاه كارشناسان در حوزه ي پدافند غير عامل و كارشناسان رسانه خواهيم پرداخت.
۱.۲ اهميت و ضرورت تحقيق
اهميت اطلاع رساني در شرايط بحراني براي كاهش آسيب هاي ناشي از اين بحران و همچنين تاثيرات مثبت رواني اي كه اطلاع رساني در اين شرايط براي عموم مردم بوجود آورده و از ايجاد شايعات جلوگيري مي نمايد، امري است كه پيش از اين در تحقيقات گسترده ي علمي اثبات شده است.
با توجه به مشكلاتي كه در اثر قطع برق بر سر راه اطلاع رساني بوجود مي آيد مي بايست نسبت به بررسي شيوه هاي اطلاع رساني در اين شرايط توسط رسانه ها اقدام و در نهايت به راهكاري براي اين امر دست پيدا كرده و اين راهكار را براي اطلاع رسانه ها و ساير سازمان هاي مرتبط با موضوع قرار دهيم.
شرايط خاص كشورمان در حال حاضر و تهديداتي كه توسط كشورهاي متخاصم نسبت به آن انجام مي پذيرد نيز دليل ديگري است كه به عنوان انگيزه انتخاب اين موضوع مي باشد. در جنگ هاي امروز معمولا ابتدا كشورها از طريق رسانه ها شكست مي خورند و سپس از طريق نيروهاي نظامي مقابل، نمونه جنگ آمريكا- عراق سال ۲۰۰۳ كه در آن ابتدا شكست نيروهاي عراقي توسط رسانه هاي حامي جنگ اعلام و چند روز بعد بغداد توسط نيروهاي حمله كننده، اشغال شد.
در اين تحقيق اميدواريم بتوانيم بستري مناسب براي شناسايي روش هاي اطلاع رساني در شرايط بحراني بدست آوريم و گامي هر چند كوچك در راستاي كاهش خسارات ناشي از بحران ها علي الخصوص بحران هاي ناشي از هجوم دشمن در كشورمان برداشته شود.
تعداد صفحه : ۱۶۶
قيمت : ۱۴۷۰۰ تومان