مشكلات وابسته به مواد
2-6-1 حشيش و مشكلات وابسته به اون
مصرف دراز مدت حشيش، تغييراتي در سطح آگاهي شخص به وجود ميبياره كه در آخر ميتونه علايم نوروز ، سايكوز، و يا مشكلات شديد و پايدار رو بسازه . مشكل سايكوز به وجود اومده توسط حشيش بسيار كميابه، اما افكار پارانوئيدي گذرا شايع هستن و آدمايي كه به مدت طولانيتر از فراوردههاي قويتر حشيش به كار گيري كردهان، ممكنه به دورههاي سايكوز به نام «جنون شاهدانه[2]» گرفتار شن.
از خيلي بدترين اثرات رواني به وجود اومده توسط مصرف حشيش ميتوان اضطراب، احساس مردن، دلتنگي، پانيك، آسيب در شناخت ، كندي رواني حركتي و افزايش نشونههاي مرضي سايكوز رو نام برد (هال، 1999،به نقل از نعيمه بزمي 1390).
از مشكلات عادي مربوط به مصرف دراز مدت حشيش سندرم از دست دادن انگيزه[3] ميباشه منظور از سندرم از دست دادن انگيزه، يعني بي ميلي شخص در ادامه انجام دادن كار و يا انجام تكاليف تحصيلي در علمآموزان و دانشجويان ميباشه. اينجور مريضي بدون نيرو وبي حاله ، بيشترً فرد ً تنبل به نظر ميرسد (نعيمه بزمي، 1390).
2-6-2 كوكائين[4] و مشكلات وابسته به اون
كوكائين داروي اعتياد آور بسيار قويست و به عنوان تقويتكننده مثبت رفتاري حساب ميشه و ميتونه وابستگي رواني بسيار شديدي رو بسازه.
مصرف مقادير زياد كوكائين به مدت طولاني ميتونه عوارضي چون تحريكپذيري و نوسان خلق، رفتار خشونتبار، تنهايي اجتماعي يا پارانويا و علائم مثل مانيا، از دست دادن علاقه و لذت و افسردگي ايجاد ميكنه .
مصرفكنندگان مقادير زياد كوكائين، دچار نشونههاي ديوونگي ميشن.مثلا امكان داره اونها در معرض توهم و هذيون شن و احساس گيجي، سوءظن و سراسيمگي كنن كه حالتهاي شبه ديوونگي بسيار ناراحت كننده و حتي وحشتناكي هستن.
وقتي كه اثر كوكائين از بين ميرود مصرفكننده «احساس فروريزي[5]» يا «سقوط» ميكنه و به خلق دپرس، مشكل خواب، بيقراري، اشتياق مبرم و خستگي دچار ميشه. مصرف كنندگان هم اينكه در بلندمدت عوارضي چون لرزش بدن، افسردگي رواني، بياشتهايي، لاغري و آسيب به بافت بينيا رو نشون ميبدن. مشكلات كلي ترك كوكائين، شامل افسردگي، خستگي و بيخوابي هستن .
2-6-3 مواد توهم زاLSD و مشكلات وابسته به اون
اثرات روانشناختي شامل
- توهم و هذيون پارانوئيد
- مشكل در قضاوت
- مشكل در تفكر و استدلال ذهني
- مشكل در كاركرد شناختي چون توجه، دقيق شدن و فوكوس كردن ودقت
- مسخ شخصيت
- پريشوني ادراكي
2-6-4 كافئين و مشكلات وابسته به اون
طبق DSM.IV.TR مشكل اضطرابي به وجود اومده توسط مصرف طولاني و دوز بالا ممكنه علاوه بر مسموميت كافئين ظاهر شه. اضطراب مربوط به مصرف كافئين شديد مشكل اضطراب فراگيره و مريض گرفتار به لوسمي چون عصبانيت، پرحرفي، ، تحريكپذيري رو نشون ميبده و از كمبود انرژي و بيخوابي رنج ميبرد. مشكل خواب يكي از مشكلات ديگريست كه در جريان مسموميت با كافئين ظاهر ميشه .
طبق DSM-IV-TR مسموميت با كافئين ميتونه با تأخير در خواب رفتن، ناتواني واسه موندن در خواب (خوابهاي منقطع) و زود بيدار شدن در رابطه باشه (APA، 2000).
2-6-5 نيكوتين و مشكلات وابسته به اون
اثرات روانشناختي به وجود اومده توسط مصرف نيكوتين، شامل اثرات خوب ابتدايي مثل احساس آرامش عضلاني و سرخوشي از نظر رفتاري، اثرات تحريكي و مثبت ابتدايي سيگار موجب بهبود و افزايش توجه، تمركز، يادگيري و توانايي حل مسئله ميشه . هم اينكه كشيدن سيگار موجب بالا رفتن خلق ، كاهش نا آرومي و كاهش احساس افسردگيه.
- آرامش
از نظر مياتا ويانا گيتا (2001)، يكي از احساساتي كه پيش از تأثيرگذاري نيكوتين در سيگاريها به وجود ميآيد، احساس خارش در پشت گلويشانه.
البته، اين احساس به خودي خود لذت چنداني نداره، اما افراد سيگاري از آن لذت ميبرند يا اينكه دليل اين لذت رو نميدانند، اما دليل بروز اون رابطه نزديكي با آثار پاداش نيكوتين داره .
2-6-6 آمفتامين و مشكلات وابسته به اون
اثرات روانشناختي به وجود اومده توسط مصرف آمفتامينا عبارتند از : احساس سرخوشي، توهمات پارانوئيدي، عزت نفس، اعتمادبهنفس، بيش فعالي، پرحرفي، رفتاراي قالبي و تكراري و احساسات بزرگ نماييآميز نسبت به خود (احساس برتري و يا داشتن تواناييهاي خارقالعاده) (نعيمه بزمي، 1391).
از علائم جسمي و روانشناختي طولاني به وجود اومده توسط مصرف پيبه دنبال آمفتامينا ميتوان از مواردي چون سكته، پارگي عروق ، مشكل كليه، ضايعه قلبي و عروقي، ضايعه كبدي، سوءتغذيه، كاهش وزن، مشكل در خواب، فلج موقت، تشنج و اغماء، توهمات شنيداري، ديداري يا لامسه، حركتهاي قالبي چهره، خشونت، عكس العملهاي سايكوز مثل به اسكيزو فرني، پارانويا، پانيك و افسردگي نام برد.
طبق DSM-IV-TR مشكلات به وجود اومده توسط وابستگي به آمفتامينا عبارتند از :
- مشكلات سايكوز
- مشكل خلقي
- مشكل اضطرابي
- كژكاري جنسي
- مشكل خواب (كاپلان و سادوك، 2000).
وقتي كه مصرف دارو قطع ميشه مشكلات ديوونگي بهبود مييابد ولي با مصرف زياد ممكنست افسردگي شديد به خفگي بيش از اندازه ظاهر شه . در بعضي موارد، مصرف شديد و طولاني كابوس رو به دنبال داره
2-6-7 مشكلات به وجود اومده توسط مصرف بلندمدت مواد استنشاقي
آسيبهاي كبدي و كليوي برگشتناپذير ، آتروفي مغزي، صرع لوب تمپورال، كاهش IQ، درد قفسه سينه، دردهاي عضلاني و مفاصل، خستگي، كاهش اشتها، تهوع، استفراغ ، اسهال، گرفتگي مجراي تنفسي ، زخمهاي داخل بيني و دهن، خونريزي ديني، نابودي عقل پايدار يا دمانس،مشكلات سايكوز چون حالات پارانوئيدي، مشكل خلق چون افسردگي از خود بيخود شدن، حملههاي غش مثل ، مشكلات جنسي، مشكلات اضطرابي چون پانيك، و اضطراب فراگيررا ميتوان نام برد (ميلر1983 به نقل از فريبرزپويان1386).
2-6-8 مشكلات وابسته به داروهاي بيحالي زا، خواب آور و يا ضد اضطراب
مشكلات وابسته به گروههاي بيحالي زا، خواب آور يا ضد اضطراب در DSM-IV-IR عبارتند از:
- وابستگي، سوءمصرف، مسموميت و علايم ترك داروهاي بيحالي زا، خواب آور ، ياضد اضطراب
- دليريوم مسموميت، دليريوم ترك به داروهاي بيحالي زا، خواب آور و يا ضد اضطراب
- نابودي عقل پايدار به وجود اومده توسط مصرف دراز مدت داروهاي بيحالي زا، خواب آور يا ضد اضطراب
- مشكل سايكوز به وجود اومده توسط مصرف داروهاي بيحالي زا، خواب آور و يا ضد اضطراب همراه با هذيون يا توهم
- مشكل خلقي به وجود اومده توسط داروهاي بيحالي زا، خواب آور يا ضد اضطراب
- مشكل اضطراب به وجود اومده توسط داروهاي بيحالي زا، خواب آور يا ضد اضطراب
- كژكارياي جنسي به وجود اومده توسط داروهاي بيحالي زا، خواب آور يا ضد اضطراب
- مشكل خواب به وجود اومده توسط داروهاي بيحالي زا، خواب آور يا ضد اضطراب (ApA، 2000).
[1] Cannabis
[2] Hempinsanity
[3] Amotivation
[4] Cocaine
[5] Crash
[6] Amphetamine