منابع خودنظم بخشي
زيمرمن (1989) تعيينكنندههاي خودگرداني در يادگيري را به سه دسته تقسيم ميكند :
تعيين كنندههاي شخصي
اين عوامل به باورهاي شناختي پنهان مانند خودكارآمدي و اضطراب بر ميگردد (زيمرمن، 1989). براي مثال، حالات عاطفي فراگيران، يكي از عوامل شخصي است كه بر استفاده از راهبردهاي خودـ گرداني (راهبردهاي فراشناختي، شناختي و انگيزشي) در يادگيري تأثير ميگذارد. اضطراب ميتواند مانع استفاده از فرايندهاي فراشناختي، بهويژه فرايندهاي كنترل رفتار شود. بنابراين، محيط آموزشي بايد محيطي آرام و دور از رقابتهاي فشرده و اضطراب براي فراگيران فراهم آورند.
تعيينكنندههاي رفتاري
نظارت بر خود، خودسنجي و خود واكنشي، آثار رفتاري تعيينكننده خودگرداني تلقي ميشود. بدين ترتيب، مشاهده عملكرد شخص، اطلاعات مهمي در مورد چگونگي پيشرفت فرد به سوي اهداف به دست ميدهد. نظارت برخود به دو صورت گزارش شفاهي يا كتبي و ثبت كمي كنشها و واكنشها مهمي در مورد چگونگي پيشرفت فرد به سوي اهداف به دست ميدهد. نظارت برخود به دو صورت گزارش شفاهي يا كتبي و ثبت كمي كنشها و واكنش ها آموزش داده ميشود. شواهد نشان ميدهد كه تشويق فراگيران به ياداشت برداري و ثبت واكنشهاي خود، بر انگيزش، يادگيري و خود كارآمدي آنها تأثير ميگذارد (بندورا و شانك، 1981؛ نقل از كديور، 1388).
تعيين كنندهاي محيطي
كنترل خود، از طريق مشاهده الگو بروز ميكند و در آن راهبردهاي خودگرداني الگو واقع ميشود؛ سپس با حمايت اجتماعي همراه شده و سر انجام به تنهايي اجرا ميشود (زيمرمن،1989؛ نقل از كديور، 1388).
اصول آموزش براي خود نظم بخشي
چهار اصل اساسي جهت آموزش خود تنظيمي در زير آمده است كه از تحقيق بر روي شش مؤلفه خود تنظيمي شامل تعيين هدف، آماده كردن مكاني براي مطالعه، سازماندهي مواد آموزشي، كنترل يادگيري، ارزيابي پيشرفت و اثربخشي و مرور آزمونها بدست آمده است:
- راهنمايي يادگيرندگان به منظور آماده كردن و ساختن يك محيط يادگيري مؤثرتر.
2- سازماندهي آموزش و فعاليتها براي تسهيل فرايندهاي شناختي و فراشناختي.
3- بكارگيري اهداف آموزشي و بازخورد به منظور ايجاد فرصتهايي جهت نظارت بر دانش آموز.
4- ارائه‌ي اطلاعات مربوط به ارزشيابي مستمر به دانش آموزان و دادن فرصت مناسب به منظور جاي دادن خود تنظيمي در آموزش فراهم نمايد (شعاري نژاد،1382).