دانشگاه آزاد اسلامي
واحد رشت
دانشكده مديريت و حسابداري
گروه آموزشي مديريت دولتي
پاياننامه تحصيلي جهت اخذ درجه كارشناسي ارشد
رشته: مديريت دولتي
عنوان:
تعيين ارتباط بين كيفيت زندگي كاري (QWL) و تعهّد سازماني كاركنان بانك ملي استان گيلان در سال 90-91
استاد راهنما:
دكتر محمد طالقاني
استاد مشاور:
دكتر مهرداد گودرزوند چگيني
براي رعايت حريم خصوصي نام نگارنده پايان نامه درج نمي شود
تكه هايي از متن پايان نامه به عنوان نمونه :
(ممكن است هنگام انتقال از فايل اصلي به داخل سايت بعضي متون به هم بريزد يا بعضي نمادها و اشكال درج نشود ولي در فايل دانلودي همه چيز مرتب و كامل است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده............................................................................................................................... 1
فصل اوّل : كليّات و طرح تحقيق
1-1مقدّمه.......................................................................................................................... 3
1-2 بيان مسأله ................................................................................................................. 4
1-3 اهميت و ضرورت اجراي تحقيق.................................................................................. 5
1-4 اهداف پژوهش........................................................................................................... 6
1-4-1 هدف كلي پژوهش................................................................................................. 6
1-4-2 اهداف جزئي پژوهش............................................................................................. 6
1-5 سؤالات پژوهش......................................................................................................... 7
1-5-1 سؤال اصلي پژوهش................................................................................................ 7
1-5-2 سؤالات فرعي پژوهش............................................................................................ 7
1-6 فرضيههاي پژوهش..................................................................................................... 7
1-6-1 فرضيه اصلي ......................................................................................................... 7
1-6-2 فرضيه هاي فرعي پژوهش....................................................................................... 7
1-7متغيرهاي پژوهش ....................................................................................................... 8
1-8 تعاريف متغيرها ......................................................................................................... 8
1-8-1 تعاريف نظري ....................................................................................................... 8
1-8-2 تعاريف عملياتي متغيرها.......................................................................................... 10
1-9 قلمروي تحقيق........................................................................................................... 11
1-9-1 قلمرو موضوعي ..................................................................................................... 11
1-9-2 قلمرو مكاني ......................................................................................................... 11
1-9-3 قلمرو زماني .......................................................................................................... 11
فصل دوّم : ادبيّات و پيشينه تحقيق
2-1 مقدّمه ....................................................................................................................... 13
2-2 كيفيت زندگي كاري ................................................................................................... 14
2-3 تعاريف كيفيت زندگي كاري ....................................................................................... 14
2-4 تاريخچه كيفيت زندگي كاري....................................................................................... 16
2-5 استراتژيهاي بهبود كيفيت زندگي كاري ...................................................................... 17
2-6 زندگي كاري با كيفيت برتر ......................................................................................... 21
2-7 اهميت غني سازي شغل و فوايد آن ............................................................................. 22
2-8 عملياتي كردن مفهوم كيفيت زندگي كاري .................................................................... 23
2-9 عناصر كيفيت زندگي كاري ......................................................................................... 24
2-10 رابطه بهره وري و كيفيت زندگي كاري ...................................................................... 24
2-11 نظريات مختلف در مورد كيفيت زندگي كاري ............................................................ 25
2-12 اجزاء عمده كيفيت زندگي كاري از ديد انجمن مديريت آمريكا .................................... 27
2-13 الگوي ريچارد والتون ............................................................................................... 28
2-14 تعابير نوين كيفيت زندگي كاري ................................................................................ 29
2-15 مديريت كيفيت فراگير .............................................................................................. 29
2-16 قدرتمند سازي كاركنان ............................................................................................. 30
2-17 مهندسي دوباره سازمان ............................................................................................. 31
2-18 تعريف تعهّد ( معناشناسي تعهّد ) .............................................................................. 31
2-19 انواع تعهّد ............................................................................................................... 32
2-20 تحرّك و تعهّد سازماني ............................................................................................ 33
2-21 عملكرد شغلي، رضايت شغلي و تعهّد سازماني .......................................................... 33
2-22 تعهّد به عنوان يك عامل انگيزشي .............................................................................. 34
2-23 نظريات مختلف درباره تعهّد سازماني ........................................................................ 35
2-24 عوامل تعيين كننده تعهّد ............................................................................................ 38
2-25 مقدّمات ايجاد تعهّد ................................................................................................. 39
2-26شيوه هاي تقويت تعهّد سازماني كاركنان ...................................................................... 39
2-27 ارتباط كيفيت زندگي كاري و تعهد سازماني................................................................ 40
2-28پژوهش هاي انجام شده در ارتباط با موضوع تحقيق ..................................................... 40
2- 28-1 پژوهشهاي انجام شده در ارتباط با موضوع تحقيق در داخل كشور ........................ 40
2- 28-1 پژوهشهاي انجام شده در ارتباط با موضوع تحقيق در خارج كشور......................... 46
فصل سوّم : روش تحقيق
3-1مقدّمه ......................................................................................................................... 58
3-2روش تحقيق و چگونگي اجراء .................................................................................... 58
3-3 توصيف آزمودنيهاي تحقيق (جامعه و نمونه آماري)...................................................... 58
3-3-1 جامعه آماري ..................................................................................................... 58
3-3-2 حجم نمونه و روش نمونه گيري........................................................................... 59
3-4 روش گردآوري داده ها و اطلاعات ............................................................................. 59
3-5 ابزار گردآوري اطلاعات ............................................................................................. 59
3-6 روايي و پايايي ابزار گردآوري .................................................................................... 60
3-6-1 روايي و پايايي پرسشنامه كيفيت زندگي كاري ..................................................... 60
3-6-2 روايي و پايايي پرسشنامه تعهّد سازمان ............................................................... 60
3-7 روش تجزيه و تحليل دادهها ....................................................................................... 60
فصل چهارم : تجزيه و تحليل دادهها و اطلاعات
4-1مقدمه ......................................................................................................................... 63
4-2 توصيف نمونههاي آماري تحقيق .................................................................................. 63
4-3تحليل استنباطي دادهها تحقيق ...................................................................................... 66
فصل پنجم : نتيجه گيري و پيشنهادات
5-1مقدمه ......................................................................................................................... 81
5-2 خلاصه يافته ها ......................................................................................................... 81
5-3 بحث و نتيجهگيري فرضيههاي تحقيق .......................................................................... 82
5-4 محدوديتهاي تحقيق ................................................................................................ 86
5-5 پيشنهادها................................................................................................................... 86
5-5-1 پيشنهادها براساس يافتههاي تحقيق........................................................................... 86
5-5-2 پيشنهادها براي تحقيقات آينده................................................................................. 86
منابع و مآخذ
منابع و مآخذ فارسي ......................................................................................................... 87
منابع انگليسي.................................................................................................................... 91
چكيده
هدف اصلي اين پژوهش تعيين ارتباط بين كيفيت زندگي كاري (پرداخت منصفانه و كافي، محيط كار ايمن و بهداشتي، تأمين فرصت رشد و امنيت مداوم، قانونگرايي در سازمان ، وابستگي اجتماعي زندگي كاري ، فضاي كلي زندگي، يكپارچگي و انسجام اجتماعي در سازمان كار و توسعه قابليت هاي انساني) و تعهّد سازماني كاركنان بانك ملي استان گيلان است.
روش تحقيق توصيفي از نوع همبستگي است. جامعه آماري كليه كاركنان بانك ملي استان گيلان در سال 91-1390 است، از اين تعداد 210 نفر از طريق نمونه گيري تصادفي طبقه اي متناسب با حجم، انتخاب و پرسشنامه ميان آنان توزيع گرديد. از دو پرسشنامه استاندارد كيفيت زندگي كاري والتون كه شامل 32 سؤال براساس مقياس ليكرت و پرسشنامه تعهد سازماني آلن و مه ير شامل 24 سؤال براساس مقياس ليكرت استفاده شد. روايي پرسشنامه با اقتباس از منابع علمي معتبر و بررسي استادان راهنما و مشاور مورد تأييد قرار گرفت و پايايي آن نيز از طريق مطالعه مقدماتي و به وسيله 20 نفر نمونه انتخابي از جامعه اصلي بررسي شد كه با بكارگيري آلفاي كرونباخ، پايايي پرسشنامه كيفيت زندگي كاري معادل 84/0 و پايايي پرسشنامه تعهد سازماني برابر با 87/0 محاسبه گرديد. اطلاعات به دست آمده در اين پژوهش با استفاده از آمار توصيفي ( محاسبه فراواني، درصد، ترسيم نمودار و تدوين جدول) و آمار استنباطي ( آزمون تحليل رگرسيون چند متغيره و آزمون ضريب همبستگي پيرسون) تجزيه و تحليل شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهدكه:
1- بين كيفيت زندگي كاري و تعهّد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. و در ميان مؤلفه هاي كيفيت زندگي كاري، مؤلفه هاي پرداخت منصفانه و كافي، محيط كار ايمن و بهداشتي و فضاي كلي زندگي مي توانند بهترين پيش بيني كننده هاي تعهد سازماني كاركنان بانك باشند.2- بين پرداخت منصفانه و كافي با تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معناداروجود دارد.3- بين محيط كار ايمن و بهداشتي با تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معناداروجود دارد.4- بين تأمين فرصت رشد و امنيت مداوم و تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معناداروجود دارد.5- بين قانونگرايي در سازمان و تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معناداروجود دارد.6- بين وابستگي اجتماعي زندگي كاري و تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 7- بين فضاي كلي زندگي و تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 8- بين يكپارچگي و انسجام اجتماعي و تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. 9- بين توسعه قابليت هاي انساني و تعهد سازماني كاركنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.
كليد واژهها: كيفيت زندگي كاري- تعهّد سازماني- كاركنان بانك ملي.
1-1مقدّمه
جامعه امروز جامعه اي سازماني[1] است. كودكان در سازمانهايي به نام زايشگاه به دنيا ميآيند، بيشتر سالهاي رشد و پرورش خود را در سازمان هايي به نام مدرسه ميگذرانند و پس از فراغت از مدرسه، اغلب آنان به نحوي از انحاء در سازمانهاي دولتي، تجاري، آموزشي يا صنعتي مشغول به كار ميشوند. امروزه بخش عمدهاي از زندگي ما در سازمانها يا در ارتباط با سازمانها سپري ميشود (علاقه بند، 1377، ص 32).
با توجّه به اينكه كاركنان در هر سازماني از مهمترين سرمايهها محسوب ميشوند و توجّه به نيازها و خواستههاي آنان ميتواند كمك قابل توجّهي به افزايش كارآيي سازمان كند، همچنين عدم توجّه به آنها ميتواند سبب هدر رفتن منابع زيادي در سازمان شود . لذا اگر يك سازمان بخواهد به اهداف خود برسد در درجه اوّل بايد به درونداد اصلي خود يعني نيروي انساني توجّه كند. بنابراين تا زماني كه نيازهاي روحي و رواني كاركنان برآورده نشود هرگز بطور كامل نسبت به سازمان احساس تعهّد نخواهد كرد. تنها متعهّد ساختن كاركنان به سازمان كافي نيست بلكه بايد تعهّد آنها را به سازمان همواره حفظ كرد.
مطالعات نشان ميدهد كه نيازهاي رواني كاركنان در سازمان از طريق كاربرد فنون كيفيت زندگي كاري برآورده خواهد شد (پلوك، 1993، صص 42- 36).
يكي از بنيادهاي واقع بينانه مفهوم كيفيت زندگي كاري آن است كه مشاغل بدون محتوا ، زمينه و خودگرداني، يعني مشاغلي كه بيش از اندازه تخصّصي شده اند ، به كاهش عملكرد و بهره وري كاركنان منجر خواهد شد ( هريك ، 1981 ، به نقل از علاّمه، 1378، ص 81).
كيفيت زندگي كاري سعي مي كند به نيازهاي مشاغلي كه به نحوي فزاينده از خود بيگانه شده است ، پاسخ دهد . كيفيت زندگي كاري مسئول حركت توسعه سازماني به سمت سطوح پايين سلسله مراتب سازماني است (هاروي و براون، 1377، ص62) .
با نگرش فوق و دانستن اهميت نيروي انساني در تداوم فعّاليت و حركت رو به رشد سازمانها ، بررسي وضعيت نيروي انساني واحد اقتصادي به نام بانك در ابعاد مختلف از اهميت ويژهاي برخوردار مي باشد، زيرا مي تواند تا حدود زيادي نحوۀ فعّاليت و استمرار آن را در آينده مشخص و معلوم كند و بديهي است كه در چنين سازماني، بهبود مداوم عملكرد و فرآيندها، از طريق نيروي انساني فراهم گرديده است؛ كه تأثير اصلي آن، ماندگاري بيشتر در بازار رقابت خواهد بود .
1-2 بيان مسأله
موضوع كيفيت زندگي كاري و تعهّد سازماني ، از مقوله هاي مهم و اساسي در رفتار سازماني امروزي هستند. سازمانها به عنوان يك سيستم، براي اهداف و بقاي خود، نيازمند هماهنگي و كارآمدي خرده سيستمهاي خود هستند كه يكي از مهمترين اين خرده سيستمها، نيروي انساني بوده و توجّه به آن از مهمترين اولويتهاي سازمان محسوب ميشود . توجه كافي به نيروي انساني، سبب شكوفا شدن بسياري از استعدادهاي آنها شده و از بروز مشكلاتي براي سازمان و مديريت، جلوگيري مي كند .
امروزه سازمان هاي زيادي وجوددارد كه سيستم هاي يكپارچۀ خدمات و مزايايي را به كاركنان ارائه مي دهند كه شامل مزاياي خانوادگي هم مي شود . امروزه، افراد بخش عظيمي از زندگي خود را در دوران بزرگسالي ، صرف كسب مدارج آموزش عالي، شغل و موفّقيت در زندگي كرده اند . آنها حتّي تشكيل زندگي خانوادگي خود را به تأخير انداخته اند . اين افراد ممكن است نيرويهاي ارزشمندي براي سازمان خود باشند، امّا تلاش براي روبرو شدن با مشكلات كاري/ خانوادگي، در عين حال، تمركز بر حرفه و كار، مي تواند از كارآيي افراد در محيط كار بكاهد. هنگامي كه كاركنان نسبت به سازمان خود متعهّد باشند، با آن به هويّت ميرسند و به آن وفادار هستند ( روت، 2000، ص51 ).
در پي تلاشهايي كه در دهه هاي اخير ضمن مطالعات «هاثورن» و پس از آن انجام گرفت، مشكلات ناشي از عامل پيچيدۀ انسان از سازمان ، تحت عنوان كيفيت زندگي كاري[2] مورد توجّه واقع شده است كه به بررسي شرايط واقعي مرتبط با كار و محيط كار يك سازمان ميپردازد .
برنامۀ كيفيت زندگي كاري شامل هر گونه بهبود در فرهنگ سازماني است كه حامي رشد و تعالي در سازمان مي باشد ( فيلپو ، 1987 ، ص 412 ) . كيفيت زندگي كاري در سازمان براي جذب و حفظ كارمندان امري ضروري است . تفكيك و تعيين اينكه چه مشخصه هايي بر كيفيت زندگي كاري تأثير مي گذارد امري دشوار است . گاهي اوقات كيفيت زندگي كاري مفاهيم زيادي را در برمي گيرد كه يكي از اين مفاهيم ، ادراك كاركنان از زندگي كاري و غيركاري است ( جي نسل سراجي ، 2006، ص 35 ) .
سازمانها ميتوانند با برآورده كردن نيازهاي اساسي كاركنان ، برقراري اعتماد متقابل ميان خود و آنان و ايجاد يك فرهنگ سازماني متناسب آنها را نسبت به سازمان متعهّد كنند . تعهّد و پايبندي مي تواند پيامدهاي مثبت و متعدّدي داشته باشند ، كاركناني كه داراي تعهّد و پايبندي هستند ، نظم بيشتري در كار خود دارند . مدت زمان بيشتري در سازمان مي مانند و بيشتر كار مي كنند . مديران بايد تعهّد و پايبندي كاركنان را به سازمان حفظ كنند و براي اين امر بايد بتوانند با استفاده از مشاركت كاركنان در تصميم گيري و فراهم كردن سطح قابل قبولي از امنيت شغلي براي آنان ، تعهّد و پايبندي را بيشتر كنند (مورهد، ترجمۀ الواني و معمارزاده ، 1374، ص 75) .
اينحا فقط تكه اي از متن پايان نامه درج شده بود
دانلود فايل اصلي در سايت منبع :