عنوان
مقايسه‌ي ثبت بين‌المللي ورقه‌ي اختراع با حقوق داخلي ايران
براي رعايت حريم خصوصي نام نگارنده و استاد راهنما در سايت درج نمي شود
(در فايل دانلودي نام نويسنده و استاد راهنما موجود است)
تكه هايي از متن پايان نامه به عنوان نمونه :
(ممكن است هنگام انتقال از فايل اصلي به داخل سايت بعضي متون به هم بريزد يا بعضي نمادها و اشكال درج نشود ولي در فايل دانلودي همه چيز مرتب و كامل است)
فهرست مطالب
عنـوان صفحـه
چكيده 1
مقدمه 2
فصـل اول: كليـات
كليات 4
1-1-تعريف موضوع 5
1-2- سابقه تحقيق 6
1-3- اهداف تحقيق 7
1-4- روش تحقيق 8
1-5- سؤالات تحقيق 9
1-6- فرضيه هاي تحقيق 9
فصـل دوم: شباهت‌هاي ثبت بين‌المللي ورقه اختراع با حقوق ايران
2-1- حقوق مالكيت فكري 11
2-2- تعريف حقوق مالكيت فكري از نظر سازمان جهاني مالكيت فكري Intellectual Property 14
2-2-1- مالكيت صنعتي Industrial Property؛ 14
2-2-1-1- حقوق معنوي (اخلاقي)؛ 15
2-2-1-2- حقوق مادي؛ 15
2-2-2- حقوق مالكيت ادبي و هنري Copyright؛ 15
2-2-2-1- آثار مورد حمايت مالكيت ادبي و هنري 17
2-2-2-2- شرايط لازم براي بهره‌مندي از حمايت مالكيت ادبي و هنري 17
2-2-2-3- حقوق مادي ناشي از مالكيت ادبي و هنري 17
2-2-2-4- حقوق معنوي ناشي از مالكيت ادبي و هنري 18
2-3- وظايف سازمان جهاني مالكيت فكري 19
2-4- ديدگاه حقوق‌دانان مختلف در مورد ماهيت مالكيت فكري 20
2-5- ضرورت حمايت از حقوق مالكيت فكري 21
2-6- عوارض عدم حمايت از حقوق مالكيت فكري 22
2-7- بررسي سير تكميلي تاريخچه مالكيت فكري در ايران 22
2-8- جايگاه ثبت اختراع در ايران 23
2-9- چگونگي ثبت اختراع در ايران 25
2-10- ثبت اختراع در كشور ژاپن 25
2-11- مشتركات بين حوزه‌ي بين‌الملل با حقوق داخلي ايران 26
2-11-1- تشكيل پرونده در مرجع تعيين شده براي ثبت ورقه اختراع 26
2-11-2- شرايط ماهوي حمايت از اختراعات 26
2-11-2-1- تازگي داشتن 26
2-11-2-2- ابتكاري بودن 30
2-11-2-3- كاربرد صنعتي 30
2 -11-2-4- لزوم همراه كردن نمونه اي از طرح صنعتي در زمان ثبت طرح صنعتي 32
2-11-3- شرايط سلبي ثبت اختراع 32
2-11-3-1- فاقد كاربرد بودن در صنعت 33
2-11-3-2- مغايرت نداشتن اختراع با نظم عمومي 40
2-11-4 - تسليم گواهينامه اختراع به شخص مخترع 42
2-11-5 - حق تقدم در ثبت اختراع 42
2-11-6- انتشار اظهار نامه ثبت در روزنامه‌ي رسمي 43
2-11-7 - امكان طرح دعوي بر عليه شخص مخترع 44
2-11-8- اعتبار ورقه اختراع 46
2-11-9 - قابليت نقل و انتقال حقوق مربوط به حق اختراع 47
2-11-10 - پيوستن به معاهده همكاري ثبت اختراع پي سي تي 47
2-11-10-1 - مزاياي ثبت اختراع در قالب معاهده پي سي تي 47
2-11-10-2- چگونگي انجام مراحل چهارگانه فاز بين‌المللي اين معاهده 48
2-11-11- موافقت‌نامه‌ي تريپس 50
2-11-11-1- تاريخچه 50
2-11-11-2- مهم‌ترين ويژگي‌هاي موافقت‌نامه‌ي تريپس 51
2-11-12 - مزايا و معايب اعطاي حق اختراع 51
2-11-12-1 - حق اختراع و نوآوري 51
فصـل سوم: اختصاصات ثبت بين‌المللي ورقه اختراع و ثبت در حقوق ايران
فصل 3- اختصاصات حوزه‌ي داخلي و حوزه‌ي بين‌الملل 54
3-1- نظام‌هاي ثبت اختراع در جهان 54
3-1-1- نظام اعلامي 54
3-1-2- نظام بررسي ماهوي (ماهيتي يا تحقيقي) 54
3-2- مقايسه شيوه هاي ثبت اختراع در ايران و ساير كشورها 54
3-2-1- بررسي اختراع اظهار شده 55
3-2-2- كشور ايران 55
3-2-3- كشور امريكا 56
3-3- احراز ابتكاري بودن موضوع اختراع 58
3-3-1- معيارهاي ارزيابي شرط گام ابتكاري 59
3-3-1-1- اداره ثبت اختراع و علائم تجاري آمريكا 59
3-3-1-1-1- معيار اصلي 59
3-3-1-1-1-1- راي «گراهام» 59
3-3-1-1-1-2- راي «كي اس آر» 60
3-3-1-1-2- معيارهاي ثانوي 62
3-3-1-2- اداره ثبت اختراع اروپا 62
3-3-1-2-1- معيار اصلي (روش مشكل- راه حل) 62
3-3-1-2-2- معيارهاي ثانوي (فرعي) 63
3-3-1-3- اداره ثبت اختراع ژاپن 64
3-3-1-3-1- معيار اصلي 64
3-3-1-3-2- معيار ثانوي 65
3-3-1-4- وضعيت حقوق ايران 65
3-4 پيوستن به نظام‌هاي ثبت منطقه اي 67
3-5 ساختار حمايت قانوني از بعد ملي 67
3-5-1- اروپا 67
3-5-1-1- كنوانسيون اختراع اروپا 67
3-5-1-1-1- جنبه هاي شكلي و رويه قضايي حقوق اختراع اروپايي 69
فصـل چهارم: نتايج، ايرادات و پيشنهادات
فصل چهارم 71
4-1- تحليل‌ها و نكات مربوط به حق اختراع 71
4-1-1- اهميت توجه نمودن به مقوله حق اختراع 71
4-1-1-1- منتج شدن اختراع (بتنت) به محصول تجاري 71
4-1-1-2- جلوگيري از موازي كاري 71
4-1-2- چالش‌هاي عدم توجه به مقوله حق اختراع 71
4-1-2-1- عدم آشنايي قشر دانشگاهي و حتي مراكز تحقيقات ثبت اختراع 71
4-1-2-2- عدم توجه به مقوله اختراع (بتنت) به عنوان يكي از زيرساخت‌هاي جنبش نرم‌افزاري از سوي مسئولان تصميم‌گير 72
4-2- ايرادات وارد بر مقررات موجود در زمينه ثبت اختراع در ايران 72
4-3- نتيجه 75
4-4- پيشنهادات 76
منابع 78
فهرست اشكال
شكل 1- تصوير نمونه سند اختراع منتشر شده توسط اداره ثبت اختراعات امريكا........................................... 57
چكيده
سابقه‌ي ثبت اختراع و حمايت آن توسط دولت‌ها به بيش از چند صد سال مي‌رسد. در زمان كنوني ديگر تنها اموال مادي و محسوس نيستند كه، داراي ارزش اقتصادي باشند. بلكه، علائم تجاري، طرح‌هاي صنعتي ابتكاري و همچنين ورقه هاي اختراع نقش بسيار ارزنده اي در اقتصاد كشورها دارند. لذا با توجه به اينكه حق اختراع يك حق مالي است و استفاده و بهره‌برداري از اين حق، براي مخترع و يا هر شخصي كه او صلاح بداند مي‌باشد. بنابراين بايد ورقه‌ي اختراع در جايي ثبت شود تا مانع از استفاده‌ي غير مجاز ديگران شود.از اين جهت است كه، نظام حقوقي كشورها براي حمايت از مخترع و به هدر نرفتن تلاش‌هايي كه در جهت كشف آن اختراع داشته است، حقوقي را براي مخترع در نظر گرفته‌اند. و اگر مخترع پس از رسيدن به اختراعش آن را به ثبت نرساند و ديگران از اختراع او تقليد كنند، نظام حقوقي نمي‌تواند حمايتي از مخترع بنمايد. بين كشورها تفاوت قابل توجه در مورد موضوع قابل ثبت به عنوان اختراع وجود دارد. ثبت اختراع به طور كلي توليد و يا فرآيندهايي را در بر مي‌گيرد كه شامل جنبه‌هاي تكنيكي يا عملكرد جديد باشد.در هر كشوري ثبت اختراع جزء حقوق داخلي آن كشور محسوب مي‌شود. در صورتي كه ثبت اختراع جنبه بين‌المللي داشته باشد از حقوق بين‌المللي برخوردار شده، ساير كشورها را از دخل و تصرف در ابداع ايجاد شده منع مي‌كند.يكي از شاخص‌هاي بسيار مهم در ارزيابي توسعه‌يافتگي كشورها نحوه ثبت و حمايت از نوآوري‌هاي علمي، فني و هنري و سازوكارهاي انجام اين كار در كشورهاست. بسياري از سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي و جذب بودجه‌هاي تحقيقاتي بين‌المللي در كشورهايي توصيه مي‌شوند كه داراي ساختاري قابل اعتماد براي حفظ و صيانت از دانش توليد شده جهاني و داخلي باشند. لذا اختراعات و ساير نوآوري‌هاي علمي، فني و هنري مي‌توانند براي پيشرفت و توسعه كشور كمك قابل توجهي بنمايد. از سوي ديگر ثبت اختراع به شكل ملي و بين‌المللي داراي قواعد و اصولي است كه بايد رعايت گردد و عدم آشنايي با اين اصول ممكن است ثبت اختراع را با مشكلات فراوان روبه رو كند و يا فرصت ثبت را از فرد سلب نمايد. در اين تحقيق تلاش شده است كه به مقايسه‌ي ثبت اختراع در دو حوزه‌ي بين‌الملل و حوزه‌ي داخلي ايران پرداخته شود.
مقدمه
حاصل عمر يك استاد، محقق و دانشمند را شايد بتوان در چند صفحه يا كتاب يا لوح فشرده خلاصه نمود. اما همين مستندات اندك مي‌تواند منشأ اثرات مهم و نوآوري‌هاي مفيدي باشد. اين مستندات كه حاصل تلفيق ممارست، علم و تجربه است، بايستي به گونه‌اي ارائه گردد تا دانشمند از اين طريق بتواند موجوديت علمي خويش را ابراز نمايد. اما دغدغه دانشمند، از سويي بيان دستاوردهاي خويش است تا بگويد من بيشتر از ديگران به اين يافته علمي دست يافته‌ام و از يك سوي ديگر، او نگران حفظ اسرار علمي و يافته‌هاي تجربي خويش است. زيرا اين مستندات به راحتي توسط سودجويان و رقيبان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين مطلب در كشورهاي پيشرفته بيشتر مورد توجه و عنايت قرار گرفته و دولت مردان در آنجا با وضع قوانين و مقرراتي سعي در حفظ مالكيت فكري افراد نموده‌اند. اما به نظر اين نكته بسيار مهم در كشور ما كمتر مورد توجه قرار گرفته است. منظور از ثبت ورقه اختراع، بررسي حقوق و قوانين حاكم براي به ثبت رساندن اختراع مي‌باشد. به نظر مي‌رسد در بخش ثبت اختراع، متأسفانه ايران نه تنها پيشرفتي نداشته بلكه جايگاهش تنزل كرده است. جالب است اينكه بدانيم عده زيادي از مخترعين از حقوقي كه قانون گذار براي آن‌ها در نظر گرفته است، اطلاعي ندارند كه مي‌تواند باعث ايجاد مشكلاتي براي آن‌ها و ديگران شود. اين پايان نامه در چهار بخش تنظيم گرديده است؛ بخش اول مربوط به كليات مي‌باشد، در بخش دوم اين مجموعه بعد از تعريف حقوق مالكيت فكري و ديدگاه حقوق‌دانان مختلف در مورد ماهيت مالكيت فكري به ريشه و پيشينه مالكيت فكري در اسلام و همچنين در حقوق ايران پرداخته شده و بعد از آن جايگاه ثبت ورقه اختراع در ايران مورد بررسي قرار مي‌گيرد. بخش سوم به ثبت بين‌المللي ورقه اختراع و چگونگي و مراحل ثبت آن در چند كشور جهان پرداخته شده است. در بخش چهارم به ارزيابي و مقايسه بين‌المللي ورقه اختراع با حقوق ايران، و همچنين به نتيجه‌گيري و ذكر پيشنهادات پرداخته شده است.
كليات
از ضرورت‌هاي انجام اين تحقيق، اين است كه، چون كشورهاي مختلف جهان داراي آثار و محصولات ارزشمند هنري و صنعتي‌اند بنابراين حفظ حقوق مربوط به آن‌ها نيازمند مشاركت و همگرايي جامعه جهاني در زمينه هاي متعددي است. ويكي از اين زمينه‌ها، حقوق مالكيت فكري و مصداق بارز آن در حيطه مالكيت صنعتي، «حق اختراع» است. كشور ما براي توفيق بيشتر در اين زمينه تلاش‌هاي فراواني را در جهت هماهنگ شدن با پيشرفت‌ها و دستاوردهاي جامعه جهاني، با حفظ آرمان‌ها و ارزش‌هاي مختص به خويش آغاز كرده است. قانون ثبت علائم تجاري و اختراعات ايران در سال ۱۳۱۰ به تصويب رسيده است. اين قانون عليرغم ضعف‌هايي كه دارد، نشان دهنده قدمت و كهن سالي اين مقوله در ايران است. ثبت اختراع در ايران داراي كاستي‌هايي است و لذا در اين زمينه توجه شاياني به حقوق مخترع نشده است. (يگانه، ۱۳۸۸).
در ايران در سال 1386 نيز قانون ديگري به نام، قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم تجاري، و در سال1387، آيين نامه اجرايي قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم تجاري به تصويب مي‌رسد. اين قانون نسبت به قانون قبل تا حدودي كاستي‌ها را بر طرف نموده است اما با اين حال ايرادتي بر اين قانون وارد است.
اولين قانون مربوط به حمايت از حق مالي اختراع يك فرد، در ونيز در سال 1474 ميلادي به تصويب رسيده است. اين قانون با تضمين حق مخترعان در مورد اختراعاتشان و جلوگيري از تقليد و بهره برداري غير مجاز توسط ديگران از منافع مخترعان حمايت مي‌كند. در سال 1624 ميلادي قانون انحصارات در انگليس به تصويب مي‌رسد كه اعطاي ورقه‌ي اختراع به مخترع حقيقي را براي يك دوره محدود مقرر مي‌دارد. (هاشمي، 1386).
اولين موافقت‌نامه‌ي بين‌المللي نيز در اين زمينه در سال 1883 ميلادي با عنوان كنوانسيون پاريس براي حمايت از مالكيت‌هاي صنعتي به تصويب مي‌رسد كه نشانگر لزوم حمايت بين‌المللي از اين حق مالي در بين كشورهاي مختلف جهان است. (هاشمي، 1386).
حق اختراع و ثبت آن از جمله حقوق مربوط به حقوق مالكيت فكري به شمار مي‌روند. حقوق مالكيت فكري در جهان امروز به ويژه از منظر اقتصادي و تجاري بسيار مهم و اساسي به شمار مي‌آيد. شناسايي اين حقوق، بخشي از پاداشي است كه جامعه در قبال ايده‌ها، طرح‌ها، ابتكارات و انديشه هاي جديد در عرصه هاي مختلف فني، صنعتي، هنري و ادبي پرداخت مي‌كند. اين عمل مي‌تواند ضمن تشويق مخترعان، مبتكران و فعالان عرصه تحقيقات جهت روي آوردن به ابتكارات و ايده هاي نو، بسترهاي مناسبي را براي گسترش رفاه و آسايش عمومي فراهم كند و به فرآيند رشد توسعه علمي و هنري جامعه جهاني قوت بخشد.
در هر كشوري ثبت اختراع جزء حقوق داخلي آن كشور محسوب مي‌شود. در صورتي كه ثبت اختراع جنبه بين‌المللي داشته باشد از حقوق بين‌المللي برخوردار شده، ساير كشورها را از دخل و تصرف در ابداع ايجاد شده منع مي‌كند. دارنده پتنت مي‌تواند با عقد قرار داد اجازه يا ليسانس استفاده از اختراع خود را به افراد ديگر واگذار كند. (آقا بخشي، سال ۱۳۶۱).
براي ثبت ورقه اختراع دو سيستم ثبت اختراع در جهان وجود دارد: الف روش اعلامي ب روش تحقيقي. نظام ثبت اختراعات در حقوق ايران جنبه اعلامي دارد، به اين معني است كه وظيفه اداره مالكيت صنعتي اين است كه دقت نمايد كه اختراع، مخالف مقررات قانوني نباشد. (عربيان، 1382). ايران در مورد موضوع ثبت اختراع نسبت به ساير كشورها نقاط ضعفي دارد كه بايد در اين مورد كوشيد تا قوانين ايران با نظام بين‌المللي هماهنگي بيشتري داشته باشد تا شاهد نوآوري و پيشرفت بيشتر كشور باشيم.
1-1-تعريف موضوع
بر اساس تعريف سازمان جهاني مالكيت فكري، پتنت حقي انحصاري است كه در قبال اختراع انجام شده به مخترع يا نماينده قانوني او اعطا مي‌شود. به عبارت ديگر، پتنت سندي است كه توصيف كننده يك اختراع بوده و بر اساس درخواست متقاضي به وسيله يك اداره دولتي يا توسط يك اداره منطقه اي به نيابت از چند كشور صادر مي‌شود و حمايت قانوني و اختيار بهره برداري (توليد، استفاده، فروش و صادرات) يك اختراع را به صاحب آن در محدوده زماني خاصي (عمدتاً 20 سال) اعطا مي‌نمايد. بايد توجه نمود كه پتنت، مجوز توليد محصول اختراع شده نيست بلكه تنها ديگران را از توليد آن باز مي‌دارد.
ماده يك قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم تجاري مصوب ۱۳۸۶، اين‌گونه مقرر مي‌دارد: «اختراع، نتيجه‌ي فكر فرد يا افرادي است كه براي اولين بار، فرآيند يا فرآورده اي خاص را ارائه مي‌كند و مشكلي را در يك حرفه، فن، فناوري، صنعت و مانند آن حل مي‌نمايد». اختراع، نوآوري، خلاقيت و ابداع مفاهيمي هستند كه گرچه ظاهراً داراي معاني يكساني هستند، اما از يكديگر متفاوت هستند.
در واقع اختراع، در فرهنگ دهخدا چنين تعريف شده است، چيزي نو انگيختن، از خود انشاء كردن، نو كاري كردن. اما در فرهنگ معين، اختراع اين‌گونه تعريف شده است؛ به معني آفريدن، نو آوردن، نو كاري كردن، ايجاد كردن، چيزي نو انگيختن، هر موجودي كه وجودش داراي نمونه نباشد و قبل از آن مانندي نداشته باشد. يعني چيزي نو وبي سابقه ساختن.
در علم حقوق، اختراع را چنين مي‌پندارند؛ اختراع، محصول يا فرآيندي است كه نتيجه تلاش و كوششي است كه از تراوش‌هاي فكري مخترع حاصل مي‌شود؛ و اما ابداع چنين تعريف شده است؛ در حقيقت زماني كه يك دستگاه توليد مي‌شود، يك تكنولوژي اختراع شده است؛ ولي هر نظريه اي مي‌تواند ابداع باشد، يعني يك نظريه روانشناسي هم يك ابداع محسوب مي‌شود، بنابراين نمي‌توان چنين گفت كه اول ابداع است و بعد اختراع مي‌شود يا بالعكس. البته ابداع بسيار كلي‌تر از يك اختراع است، اما يك اختراع ممكن است يك ابداع باشد.
در مبحث كليات ثبت اختراع، مي‌توان از ثبت اختراعات كوچك هم صحبت به ميان آورد. اختراعات كوچك، اختراعاتي هستند كه از لحاظ جنبه گام ابتكاري از سطح پايين‌تري برخوردار است، مانند درب باز كن نوشابه خودكار. يك مدل مصرفي، حقي انحصاري است كه براي يك اختراع كوچك اعطا مي‌شود و اجازه مي‌دهد كه دارنده حق، ديگران را از استفاده تجاري اختراع حمايت شده بدون اجازه او براي يك دوره زماني محدود منع كند. تعريف اين حق مي‌تواند در هر كشوري متفاوت با كشورهاي ديگر باشد.
در واقع مدل مصرفي شبيه يك حق اختراع است. مدل‌هاي مصرفي بعضي اوقات به عنوان اختراع كوچك يا پتنت نوآوري ناميده مي‌شوند. الزامات دستيابي به يك مدل مصرفي آسان‌تر از حق اختراع است، در حالي كه شرط جديد بودن هميشه بايد وجود داشته باشد اما ممكن است در مدل‌هاي مصرفي گام اختراعي يا بديعي بودن از اهميت كمتري برخوردار باشد يا اصلاً وجود نداشته باشد. در عمل، حمايت از مدل‌هاي مصرفي اغلب براي نوآوري‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به طور كلي اختراع كوچك را مي‌توان اختراعي دانست كه، تمامي الزامات مربوط به ثبت اختراع را نياز ندارد اما قابل استفاده صنعتي مي‌باشد.
هدف از ذكر اختراعات كوچك در نظام مالكيت فكري بعضي از كشورها، پرورش و مراقبت از نوآوري‌هاي درون زاد به خصوص در كسب و كارهاي كوچك و متوسط و در بين اشخاص حقيقي است. به عنوان مثال در كشور آلمان مي‌توان محصولات جديد را با هزينه كمتر، راحت‌تر و در مدت زمان كوتاه‌تري به صورت اختراع كوچك به ثبت رساند. به خصوص در مورد شرط دارا بودن گام ابتكاري اختراعات كوچك، سخت گيري زيادي صورت نمي‌گيرد. در حال حاضر كشورهايي كه اختراعات كوچك را ثبت مي‌كند عبارتند از: استراليا، آرژانتين و آلمان و...
1-3- اهداف تحقيق
الف: اهداف علمي