پايان نامه رابطه تعارض زناشويي با نگرش دختران به ازدواج ...

عنوان صفحه

چكيده........................................................................................................... ذ

فصل يكم : مقدمه‌ي‌پژوهش

1-1- مقدمه.................................................................................................... 2

1-2- بيان مسئله.............................................................................................. 3

1-3- ضرورت واهميت پژوهش............................................................................ 4

1-4- اهداف پژوهش......................................................................................... 8

1-5- فرضيات پژوهش...................................................................................... 8

1-6- تعاريف مفهومي وعملياتي متغيرها................................................................... 8

فصل دوم : پيشينه پژوهش

2-1- تعارض والدين....................................................................................... 11

2-1-1-  تعاريف تعارض والدين.................................................................... 11

2-1-2 ديدگاههاي تعارض زناشويي..................................................................... 12

2-1-2-1 ديدگاه سنتي................................................................................ 13

2-1-1-2- مشكلات زناشويي ازديدگاه شناختي- رفتاري:......................................... 13

2-1-1-3- تعارضات زناشويي ازديدگاه تحولي.................................................... 14

2-1-3-هشت كاركردمثبت تعارض ازنظر............................................................ 15

2-1-4-موضوعهاي پديدآورنده ي اختلافهاي زناشويي:.......................................... 5

2-1-5-مقابله هاي ناكارآمد و غير مفيد........................................................... 16

2-1-6- تعريف جديداززوج خوشبخت:......................................................... 17

2-1-7- مقايسه باورهاوعقايدزوجهاي سالم وغيرسالم:......................................... 18

2-1-8- هرم تعارض............................................................................... 20

2-1-9- عوارض تعارض.................................................................................. 20

2-1-10-تعارض وهيجانات مربوط به آن............................................................... 21

2-1-11-مسايل مولد تعارض............................................................................. 22

2-1-12-مراحل تعارض............................................................................... 23

2-1-13-نقشهاي جنستي وتعارضات روجين................................................... 24

2-1-14-نظريه هاي مربوط به تعارض........................................................... 25

2-1-15- تعريف راهبردهاي حل تعارض....................................................... 26

2-1-16-بهترين سبك مؤثرمديريت تعارض..................................................... 27

2-1-17- نگرش و نياز دو مقوله در تعارض همسران.......................................... 27

2-1-18- نقش درك نيازهاي همسردرمديريت تعارض............................................... 28

2-1-19-روشهاي تسهيل كننده دركنترل تعارض................................................ 25

2-1-20- مراحل كنترل تعارض................................................................... 31

2-1-21-رعايت قواعدحل تعارض............................................................... 33

2-1-22- سبك‌هاي غيرمؤثرومشكل‌ساز......................................................... 34

2-2- ازدواج................................................................................................ 36

2-2-1-مقدمه............................................................................................... 36

2-2-2-تعريف ازدواج............................................................................. 38

2-2-3خانواده ونگرش به همسرگزيني........................................................... 27

2-2-4- انتخاب همسروعوامل مؤثربرآن................................................................. 40

2-2-5-مراحل انتخاب همسر..................................................................... 43

2-2-6- ازدواج وخانواده دردوران نوين......................................................... 45

2-2-7- رعايت قواعدحل تعارض................................................................ 50

2-2-8- شيوه هاي انتخاب همسر................................................................. 57

فصل سوم : روش پژوهش

3-1- روش پژوهش........................................................................................ 64

3-2- متغيرهاي پژوهش.................................................................................... 64

3-3- جامعه آماري،نمونه آماري،روش نمونه گيري...................................................... 64

3-4-ابزار پژوهش.......................................................................................... 64

3-5-نحوه گردآوري دادها................................................................................. 67

3-6-تجزيه و تحليل داده ها............................................................................... 67

فصل چهارم : يافته هاي پژوهش

4-1 آمارتوصيفي............................................................................................ 69

4-2 آماراستنباطي........................................................................................... 70

فصل پنجم : بحث ونتيجه گيري

5-1- بحث ..........................................................................76

5-2- نتيجه گيري........................................................................................... 79

محدوديتهاي تحقيق.......................................................................................... 80

5-3- پيشنهادات............................................................................................ 81

5-3-1- پيشنهادهاي پژوهشي........................................................................ 81

5-3-2- پيشنهادهاي كاربردي......................................................................... 82

منابع........................................................................................................... 82

الف) منابع فارسي........................................................................................ 82

ب) منابع انگليسي....................................................................................... 86

پيوست‌ها        89

چكيده

مقدمه: ازدواج يكي از مهم ترين مراحل زندگي هر فردي مي تواند باشد. افراد در آستانه ازدواج بنا به بسياري از شرايط تصميم به انتخاب همسر مي گيرند. عوامل زيادي مي تواند روي نگرش به ازدواج تاثير بگذارد. يكي از موضوعات نگرش هاي است كه از خانواده ها به فرزندان منتقل ميشود. خانواده هاي دچار تعارض نگرش فرزندان بخصوص فرزندان دختر را ممكن است تحت تاثير خود قرار دهند. بنا به اين موضوع، اين پژوهش با هدف بررسي رابطه بين تعارض والدين با نگرش فرزندان دختر به ازدواج  انجام پذيرفت.

روش اجراء: با توجه به اينكه اين پژوهش يك مطالعه اي همبستگي بود تعداد 132 دانشجوي مجرد بصورت نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب گرديد. جهت جمع آوري داده ها از پرسشنامه هاي تعارض زناشويي (MCQ) و پرسشنامه نگرش به ازدواج لارنس(1992) استفاده گرديد. داده ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون استفاده شد.

يافته هاي پژوهش: يافته هاي پژوهش نشان داد كه بين تعارض والدين و نگرش به ازدواج رابطه معناداري وجود دارد. همچنين يافته هاي پژوهش نشان داد كه تعارض والدين و نگرش غير منطقي به ازدواج رابطه منفي ومستقيم دارد. يافته هاي پژوهش نشان داد كه بين تعارض والدين و نگرش منطقي رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. يافته هاي پژوهش نشان دادندكه تعارض والدين يك پيش بيني كننده خوب براي نگرش به ازدواج است.

نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه تعارض والدين مي تواند برروي نگرش به ازدواج در فرزندان دختر تاثير بگذارد. بنابراين لازم است در خصوص مشاوره به دختران در آستانه ازدواج و داراي والدين دچار تعارض توجه ويژه به عمل آيد.

كليد واژه ها: انتخاب همسر، ازدواج، تعارض زناشويي، فرزندان دختر،

مقدمه ي پژوهش

• مقدمه

خانواده يكي از عوامل مؤثر و اساسي در رفتار افراد مي‌باشد. نفوذ والدين در كودكان تنها جنبه ارثي و وراثتي ندارد بلكه در آشنايي كودك با زندگي اجتماعي و فرهنگ پذيري وي، نقش مؤثري دارد. ساختار و شكل خانواده ها، نحوه ارتباط اعضاء هر خانواده با يكديگر و جامعه اي كه خانواده در آن زندگي مي كند در بيشتر مواقع همساني ندارند، از اين رو، رفتار و تأثير خانواده ها در افراد متفاوت است(يزدان پناه و همكاران، 1392). خانواده بر اساس نوع رابطه با فرزندان بيشترين تأثير را اولاً بر چگونگي شخصيت رواني، اجتماعي و فرهنگي آن­ها داشته و ثانياً به صورت غير مستقيم جامعه را متأثر مي كند. خانواده پايه و اساس بناي نگرش ها در فرزندان هستند. اين خانواده ها و والدين هستند كه نگرش هاي پايه ي را در فرزندان رشد مي دهند. اينكه افراد در چه خانواده اي و با چه والديني بزرگ شده استف قطعا" نگرش ها متفاوتي را هم خواهد داشت. نگرش به ازدواج بسيار حائز اهميت است(رياحي و همكاران، 1392). نگرشي كه والدين با اعمال خود به فرزندان مي دهد خواه هشيارانه، يا ناهشيارانه، آنها را در امر انتخاب همسر در آينده تحت تاثير قرار مي دهد. اينكه زماني كه در خانواده هاي والدين هموراه در حال تعارض هستند و درگيرهاي لفظي و ... دارند. تعارضات والدين اثرات مخربي را بر خانواده و فرزندان مي گذارد. طبق يافته‌ها، كودكاني كه والدينشان در هنگام كودكي آن‌ها اغلب دعوا مي‌كردند كمتر از نظر هيجاني احساسي امنيت يا احساس مورد حمايت بودن داشتند. ناامني هيجاني شامل مواردي بود همانند آشفته بودن كودكان، يا برون ريزي هيجاني مانند پرخاشگري يا زدن در حين تعارض، يا گزارش احساس رنج و نگراني به خاطر دعواي والدين. دعوا با تأثير بر حس امنيت احساسي درباره خانواده، بر كودكان تأثير مي‌گذارد(بختيارپور و همكاران، 1392). يك كودك، يك حس امنيت يا رفاه دارد، اگر آن را نداشته باشد از نظر هيجاني احساس آشفتگي و اضطراب مي‌كند و مستعد پرخاشگري و رفتارهاي خصمانه مي‌شود. والدين با انواع استرسها مواجه مي‌شوند و دعوا امري طبيعي است، اما بايد به ياد داشته باشند كه كودكشان دعواي آن‌ها را مي‌بيند و مي‌شنود. انسان همواره بر سر مسير انتخاب قرار دارد. اما گاهي انتخاب هاي كه بايد انجام دهد مي تواند تاثير عظيمي را بر مسير او بگذرد(مهرابي زاده هنرمند و همكاران، 1391). انتخاب همسر همواره يكي از موضوعات مهم دنياي انساني بوده است. تحقيقات بيشماري برروي ويژگي ها، صفات و ... براي همسر آينده انجام شده است. انتخاب همسر تحت بسياري از عوامل از جمله فرهنگ، نژاد و ... قرار دارد. در اين مطالعه هدف اين است كه اثر تعارضات والدين را بر نگرش فرزندان دختر در خصوص انتخاب همسر مورد بررسي قرار دهد.

• بيان مسئله

بر كسي پوشيده نيست كه خانواده مهم ترين ركن هر اجتماعي را دارد. هر خانواده براي خود نظام و قوانيني را دارا مي باشد. قسمتي از اين قواعد و قوانين از نسل هاي قبلي منتقل مي شود و قسمتي حاصل نگرش هاي جديد والدين و نوع ارتباطات آنها مي باشد(ثنايي، 1387). والدين همواره به گونه ئي هشيار يا ناهشيار وام دار والدين خود هستند و تلاش مي كنند نگرش ها و عقايد آنها را در خانواده هاي كه تشكيل داده اند بكار گيرند(بوزورميني ناگي و اسپارك، 1973). روابط نامناسب والدين موجب شكل گيري رفتارهاي اجتماعي نامناسب ناخواسته اي در فرزندان مي گردد كه سهم عمده اي در چگونگي روابط آنان با دوستان و همسالانشان و به طور كلي نحوه پاسخ هاي آنان به موقعيت هاي مختلف اجتماعي خواهد داشت(برانجي و همكاران، 2009). مطالعات زيادي اثرات سبك هاي حل تعارض را بر جنبه هاي مختلف فرزندان بررسي كرده اند. تحقيقات گذشته تعارضات بين فردي را مخرب دانسته و كاهش اين تعارضات را به عنوان روشي مديريتي مد نظر قرار داده اند. اما اخيراً رويكردهاي حل مسأله به تعارضات بين فردي، شيوه هايي چون توافق بيشتر، توازن قدرت، رويكردهاي خلا ق به حل مسأله و تسهيل تغييرات را مدنظر قرار داده اند(مك فارلند، 1992؛ به نقل از يزدان پناه و همكاران، 1392).

مطالعات زيادي اثرات سبك هاي حل تعارض را بر جنبه هاي مختلف رواني و اجتماعي فرزندان بررسي كرده اند. سيفرت و شوارز[1](2011) نشان دادند كه رفتارهاي ناسازگارانه فرزندان در رابطه سبك هاي منفي حل تعارض و درون سپاري و برون سپاري مسائل به عنوان متغير ميانجي عمل مي كند. نتايج كار آنان دلايلي ارائه داده است كه سبك هاي حل تعارض ناسازگاري اجتماعي فرزندان را پيش بيني مي كند. شودليچ و كامينگز[2](2007) در بررسي خود نشان دادند كه كاهش احساس امنيت در خانواده به عنوان مكانيزمي عمل مي كند كه از طريق آن برخي سبك هاي تعارض منفي، سازگاري فرزندان را تحت تأثير قرار مي دهند. رياحي و همكاران(1392) در پژوهش خود گزارش كردند كه بين به سلامت روان مادران و مشكلات رفتاري فرزندان ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. بختيارپور و همكاران(1392) در بررسي خود نشان دادند كه بين افسردگي و رضايت زناشويي مادران و مشكلات رفتاري دختران ارتباط مستقيم وجود دارد. همچين خانجاني و همكاران(1392) در مطالعه خود نشان دادند كه ابعاد شخصيت مادران با اختلال هاي بروني سازي و دروني سازي دختران مرتبط است.

همانطور كه بيان شد تعارضات و مشكلات والدين تاثير مستقيم بر جنبه هاي رواني و اجتماعي فرزندان دارد. يكي از جنبه هاي كه به نظر مي رسد فرزندان را تحت تاثير قرار دهد، تصميم گيري هاي آنان براي ازدواج باشد. كساني كه در خانواده ي اصلي خويش با تجريه هاي منفي همچون تعارض و جر بحث هاي والدين روبه رو بوده اند مسلما با آنهايي كه در خانواده هاي با نگرش هاي مثبت و بدون تعارض بوده اند بسيار متفاوت اند(وامپلر و همكاران، 2003). گذشته از يادگيري رفتار تعارض آميز از والدين، درگير شدن فرزندان در اينگونه روابط تعارض آميز مي تواند پايه ئي براي اختلاف ها زناشويي آنان در زندگي مشترك آينده شان باشد(ثنايي و ذاكر، 1387). ازدواج از امور اساسي انساني است. تصميم ي كه براي ازدواج گرفته مي شود بسيار حائز اهميت است، چرا كه زندگي دوم فرد را شكل مي دهد. روي اين تصميم گيري، مسايل بسيار مختلفي تاثير گذار است. به نظر مي رسد تعارضات والدين يكي از  موضوعات بسيار نزديگ با نحوه تصميم گيري براي ازدواج است. تعارضات والدين مي توانند بر جنبه هاي شناختي و رفتاري فرزندان تاثير گذار باشد. كودكاني كه در خانواده هاي با والديني كه همواره در حال تعارض هستند ، بزرگ مي شوند در محيط هاي اجتماعي و مناسبت هاي اجتماعي توانايي برقرار و انجام رفتارهاي مناسب را ندارند. اين فرزندان ممكن در آستانه ازدواج نتوانند ارتباط هاي مناسبي را با ديگران داشته باشند. از طرفي شايد دختران بنا به شرايط روحي و رواني بيشترين تاثير را از تعارضات والدين مي گيرند. دختران در چنين شرايطي معمولا دچار ناراحتي هاي عاطفي مي شوند كه اين ناراحتي هاي عاطفي مي تواند ديد آنها را نسبت به ازدواج و زندگي آينده تغيير دهد. با توجه به مطالب مسئله اي كه اين پژوهش بدنبال پاسخگويي به آن است اينست كه  رابطه تعارض والدين بر نگرش فرزندان دختر به ازدواج چگونه است.

• ضرورت و اهميت پژوهش

خانواده به عنوان نخستين محيط اجتماعي كه كودك در آن قدم مي گذارد، نقش اساسي در پديدآيي ويزگي هاي فردي و اجتماعي وي دارد. در اين ميان نقش پدر و مادر در شكل گيري اين خصوصيات غير قابل انكار است. تنها يك سوم ازدواج‌ها 16 سال پس از شكل‌گيري، هنوز دست نخورده و رضايتمندانه ادامه دارند. درباره اينكه چرا با گذشت زمان تغييراتي در رابطه زناشويي رخ مي‌دهد، برخي نظريه‌پردازان به تحولات ارتباطي زوجين اشاره مي‌كنند و برخي آن را به رگه‌هاي شخصيتي و مهارتهاي ارتباطي نسبت مي‌دهند كه فرد با خود وارد رابطه جديد مي‌كند. از آنجايي كه طلاق والدين خطر طلاق را در فرزندان افزايش مي‌دهد (گرچه تمام طلاق‌ها به دنبال يك رابطه تعارض‌آميز طولاني بين زوجين پيش نمي‌آيند و بسياري از ازدواج‌هاي دست نخورده نيز دچار تعارضات مزمن هستند) و احتمال انتقال بين نسلي آن مطرح ميشود، بايد احتمال مشابه را براي اختلافات زناشويي نيز آزمود(پسنديده، 1392). مطالعاتي كه تاكنون انجام شده بيشتر به صورت مقطعي و بنابر نظر افراد در مورد ازدواج خود و والدينشان صورت گرفته است. اشخاصي كه از نارضايتي والدين خود در ازدواج مي‌گويند از ازدواج خود نيز مشكلات بيشتري را به خاطر مي‌آورند، گرچه اين امر مي‌تواند به دليل تاثير عواطف منفي انسان‌ها در يادآوري ايشان از خاطرات گذشته (تخمين فراتر از واقعيت) باشد(رضايي و همكاران، 1393). دسته دوم از مطالعات پيشنهاد مي‌كند كه بالغيني كه در كودكي در معرض مشاهده خشونت ميان والدين خود بوده‌اند، اكنون در روابط صميمانه خود بيش از ديگران قرباني ميشوند و يا پرخاشگري فيزيكي نشان مي‌دهند. از آنجا كه خشونت نمادي از مشكلات زناشويي است در عين حال مي‌تواند تاييدي بر انتقال بين نسلي آن باشد(احمد وند و همكاران، 1393). مطالعات ديگر تاثير طلاق والدين را بر كيفيت روابط زناشويي فرزندان سنجيده‌اند، در برخي از اين مطالعات فرزندان طلاق ازدواج خود را ناشادتر، پرمشكل‌تر و جدايي را محتمل‌تر ارزيابي كرده‌اند، گرچه در مطالعات ديگر اين رابطه تاييد نشده است. اين عدم ثبات در نتايج بدست آمده ممكن است ناشي از اين واقعيت باشد كه طلاق هميشه متعاقب اختلافات شديد صورت نمي‌گردد و بسياري از ازدواج‌هاي پرتعارض نيز سالها ادامه پيدا مي كنند. بنابراين طلاق نمي‌تواند نشانگر كاملي از كيفيت ازدواج والدين باشد(گاتمن، 199؛ به نقل از صالحي، 1393). تعارض بين والدين با تعداد زيادي از مشكلات رفتاري كودكان و الگوي مشكل‌زاي بين فردي در آينده آنان همراه بوده است كه اين موارد با كيفيت ازدواج نيز رابطه منفي پيدا مي‌كنند. چگونگي رفتار بين فردي والدين، وجود يا عدم وجود رفتار بين فردي گرم و حمايتگر فرزندان آنان را در ارتباطات عاشقانه پيش‌بيني مي‌كند. به نظر مي‌رسد تاثير اين رفتار جدا از نوع رابطه والد- فرزند مي‌باشد(خانجاني و همكاران، 1392).

از طرفي مخالفت و تعارض، در هر رابطه اي از جمله رابطه زناشويي امري اجتناب ناپذيراست و علرغم تلاش والدين براي حفظ فرزندانشان از تعارض، كودكان بطور روزمره با تعارض والدين والدين مواجه مي شوند(ديويس و كامينگ، 1994؛ گريچ و فينچام، 1990). تحقيقات نشان داده است كه سبك هاي حل تعارض والدين در سازگاري نوجوانان نقش مهمي را دارد( برانجي، و دورن، وندر والك و ميوز،2009). يزدان پناه و همكاران در بررسي هاي خود نشان دادند كه تعارضات والدين تاثير مستقيمي بر نوجوانان دارد(1391). از طرف ديگر يكي از رويداد هاي مهم زندگي هر فردي ازدواج است. اساس انتخاب همسر آينده كاملا به نگرش هاي افراد وابسته است. در ازدواج هاي كه رابطه زن وشوهر با يكديگر تعارض آميز است، ارتباط والد- فرزندي مناسبي نيز وجود نخواهد داشت. از اين رو فرزنداني كه در اين خانواده ها بزرگ مي شوند داراي نگرش هاي متفاوتي نسبت به ازدواج و زندگي مشترك مي باشند كه ممكن است مانع از داشتن يك زندگي موفق و آرام در آينده شود(باوم، 2003). نابساماني خانوادگي در يك نسل ممكن است نابساماني در نسل هاي بعدي را نيز رقم بزند. طبق رويكردهاي مختلف نگرش هاي والدين به فرزندان منتقل مي شود. طبق رويكردهاي روان درماني اين نگرش ها از طريق ذهن ناهشيار به فرزندان و رفتارهاي آنان منتقل مشود(فريمو، 1991). طبق رويكردهاي شناختي نگرش هاي والدين به فرزندان از الگوهاي شناختي منتقل ميشود(اليس، 1997). اثرات طلاق  و تعارضات زناشويي با توجه به سن كودك و جنسيت او متفاوت است و كودكان پسر و دختر در و اكنش به طلاق و تعارضات زناشويي با يك روش پاسخ ‏نمي‌دهند و با هم فرق دارند تا جايي كه پسران در مقايسه با دختران اثرات تخريبي كمتري را تجربه مي‌كنند كه اين مسئله ‏بيشتر به خاطر بار فرهنگي و اجتماعي جامعه است ولي دختران با توجه به اينكه از ساختار هويتي متفاوتي برخوردارند در جامعه ‏ايراني دختران از جايگاه شأن متفاوتي برخوردارند در مجموع طلاق و تعارضات زناشويي بر آن‌ها تأثيرات منفي بيشتري دارد و دختران به خصوص در ‏سنين دبستاني كه به بلوغ مي‌رسند طلاق والدين و تعارضات والدين را معادل شكست در زندگي خود و ازدواج آينده خود تصور مي‌كنند(شفيعي، 1393).

كودكاني كه والدينشان در هنگام كودكي آن‌ها اغلب دعوا مو مشاجره هاي شديد دارند كمتر از نظر هيجاني احساسي امنيت يا احساس مورد حمايت بودن مي كنند. ناامني هيجاني شامل مواردي همانند آشفته بودن كودكان، يا برون ريزي هيجاني مانند پرخاشگري يا زدن در حين تعارض، يا گزارش احساس رنج و نگراني به خاطر دعواي والدين است. كودكاني كه از نظر هيجاني كمتر احساس امنيت دارند مشكلات رواني بيشتري دارند(رضوي، 1393). يكي از موضوعاتي كه به نظر مي رسد تعارضات زناشويي بر آن تاثير داشته باشد، نگرش به ازدواج در فرزندان است. با توجه به اينكه طبق مطالعات تعارض والدين بيشتر بر نوع نگرش در دختران تاثير ميگذارد (شفعي، 1393) اين پژوهش با هدف بررسي تاثير تعارض والدين بر نگرش فرزندان دختر به ازدواج انجام پذيرفت.

• اهداف پژوهش

1-4-1- هدف اصلي

هدف اصلي اين پژوهش بررسي رابطه تعارض والدين با نگرش دانشجويان دختر دانشگاه آزاد اسلامي شهر كرمانشاه در سال 94 بود.

دانلود متن كامل در سايت
40y.ir